Alevilere yönelik saldırıları “toplu katliam” olarak nitelendiren Uluslararası Af Örgütü, Şam’ı sorumlu tuttu; Şam, Alevi katliamını kabul etti

Uluslararası Af Örgütü, Suriye süreksiz hükûmetinin, kıyı bölgelerindeki Alevi sivilleri hedef alan ataklarını “toplu katliam” olarak nitelendirdi ve süreksiz idareye bağlı milislerin, Alevi sivilleri kasıtlı olarak öldürdüğünü açıkladı. Af Örgütü’nün raporundaki iddiaları kabul eden Şam idaresinden yapılan açıklamada “Eski rejim kalıntılarının atakları sırasında, bazen mezhebi saiklerle, bölge halkına karşı ihlallerde bulunuldu. Bunun sonucunda devlet otoritesi süreksiz olarak kayboldu.” ifadeleri kullanıldı.

Uluslararası Af Örgütü tarafından yayımlanan raporda, güvenlik güçlerine yönelik yapıldığı iddia edilen taarruzlar sonrasında hükûmet yanlısı milislerin 8-9 Mart tarihlerinde Tartus ve Lazkiye bölgesinde sivillere şiddet uyguladığı, kıyı kenti Banyas’ta ise 100’den fazla kişiyi öldürdüğü belirtildi. Af Örgütü’nün elde ettiği doğrulanmış bilgilere göre, büyük kısmı Alevi olan 32 kişi, kasıtlı olarak infaz edildi.

Öldürmeden önce “Alevi misiniz?” diye sormuşlar

Görgü şahitleri silahlı milislerin, tehditlerde bulunmadan ya da öldürmeden önce mağdurlara mezhepsel kimliklerini, bilhassa Alevi olup olmadıklarını sorduklarını aktardı. Raporda, katliama katılan silahlı milis yetkililerinin, kurbanların ailelerini, dini merasimler ya da kamusal cenaze merasimleri yapmadan sevdiklerini toplu mezarlara gömmeye zorladığı ifade edildi. 

Adalet sağlanmazsa…

Rapora ilişkin açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, infazları kınayarak, yaşananların “savaş suçu” olduğunu söyledi. Katliamdan sorumlu olanların hesap vermesini isteyen Callamard, “Adalet sağlanmazsa Suriye, daha fazla vahşet ve kan dökülmesi döngüsüne geri dönme riskiyle karşı karşıyadır” diye konuştu.

Callamard, bu suçlara yönelik “bağımsız ve tesirli soruşturmalar” yapılmasını istedi.

“Bölge halkına mezhepsel nedenlerle ihlal”

Uluslararası Af Örgütü’nün yayımladığı rapora ilişkin açıklama yapan süreksiz Şam yönetimi, katliama ilişkin sözleri doğruladı. Açıklamada, “Sahildeki bahtsız olaylar, eski rejimin kalıntıları tarafından başlatılan, kamu güvenlik güçlerini ve orduyu hedef alan, kasıtlı bir katliam niyetiyle hain bir saldırı ile başladı. Bu saldırı sırasında bölge halkına ve sakinlerine karşı, bazen mezhepsel nedenlerle ihlaller işlendi” denildi.

Açıklamada şu sözlere yer verildi:

“Bu, yüzlerce işçinin şehit edilmesinin akabinde devlet otoritesinin süreksiz olarak ortadan kalkmasıyla sonuçlandı ve bu da intikam, ihlaller ve ihlallerle sonuçlanan bir güvenlik kaosuna yol açtı. Ulusal Komite, bu ihlalleri araştırmayı ve otuz gün içinde bulgularını yayınlamayı üstlendi.

Suriye hükûmetinin insan hakları örgütleriyle iş birliği yapma ve onlara ülke genelinde erişim sağlama konusundaki uğraşlarının ve istekliliğinin Uluslararası Soruşturma Komitesi tarafından takdir edildiğini teyit ediyoruz. Bu uğraşlar, sırf suçluları ele alan geçiş adaletine dayalı kapsamlı bir ulusal uzlaştırma yaklaşımıyla tutarlıdır. Devlet ve kurumları, herhangi bir misilleme olmaksızın bu çerçevede birincil referanstır.”

Şam’ın açıklamasından öne çıkanlar

Şam’daki süreksiz hükûmetin Uluslararası Af Örgütü’nün raporu ve yaşananlara ilişkin açıklamasındaki çok önemli başlıklar maddeler halinde şöyle sıralandı:

-İnsan hakları örgütleriyle iş birliği yapmaya ve onların ülkenin her yerine erişim sağlamalarına izin verme konusunda hazırız.

-Kıyıdaki üzücü olayların, eski rejimin kalıntıları tarafından evvelce planlanmış bir şekilde güvenlik güçleri ve orduyu hedef alarak gerçekleştirdiği hain bir saldırı ile başladı.

-Eski rejim kalıntılarının taarruzları sırasında, bazen mezhebi saiklerle, bölge halkına karşı ihlallerde bulunuldu. Bunun sonucunda devlet otoritesi süreksiz olarak kayboldu.

-Güvenlik güçlerinden yüzlerce kişinin şehit olmasının akabinde, güvenlik boşluğu yaşandı ve bunun devamında intikamlar, aşırılıklar ve ihlaller meydana geldi.

-Bağımsız ulusal Soruşturma Komitesi, ihlalleri araştırma ve sonuçlarını otuz gün içinde yayınlama vazifesini üstleniyor.

-Tüm vatandaşlarını, alt kimliklerine bakılmaksızın muhafaza ve eşit haklar ve yükümlülükler temelinde bir vatandaşlık devleti garantisi sağlama konusunda tam sorumluluk taşıyoruz.

Katliama katılanlara tutuklama

Alevi katliamına ilişkin imgelerin medyada yayımlanması sonrası dünyadan yükselen yansıları dikkate alan Şam idaresinin, sivillere işkence yaparak infazlara katılan silahlı ordu ve milis kuvvetlerden tespit edilenleri tutukladığı bildirildi. Yapılan gözaltılar, manzaralı olarak servis edilirken sivillere yönelik ihlali önlemek için çatışma bölgelerine genel güvenlik güçleri sevk edildi. Bölgede görevlendirilen üst seviye askeri yetkililer ise halkla yakın temas kurarak, kendilerine yönelik olumsuz bir hareketi bildirmelerini istemişti.

Katliama tanık 95 kişinin sözleri kayda geçirildi

Suriye Kıyı Olayları Komitesi Sözcüsü Yaser el-Ferhan, komite üyelerinin, devrik yönetim ve diğer kümelerin üyeleri ile görüştüğünü, bu kapsamda ihlallerin yaşandığı tüm bölgelere saha ziyaretleri gerçekleştirip olayların şahitleri ile görüşmeler yapıldığını söyledi. Şiddet olaylarının yaşandığı dokuz yerin ziyaret edilip ihlallerin gerçekleştiği yerleri direkt gözlemlediğini de aktaran Ferhan, “Komite, Lazkiye Valiliğindeki güvenlik, askeri ve sivil yetkililerin sözlerini dinledi ve atakların gerçekleştiği yerlerde görgü şahitleriyle görüşerek, yerleşik yasal standartlara uygun olarak 95 tanıklık kayda geçirdi” dedi.

Yargılama için özel mahkeme kurulacak

Ferhan, komitenin, Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları ve Suriye’ye yönelik çalışma yapan uluslararası arabulucuyla olumlu görüşmeler yaptığını ifade ederek, bölgede şahit olunan suçlara karışanları yargılamak üzere özel bir mahkeme kurulmasına yönelik çalışma yapıldığını kaydetti.