Kanunla beş yıldan daha erken bir sürede vatandaşlığa geçiş de mümkün olacak
Almanya İçişleri Bakanı Nancy Feaser, geçen yıl yaptığı bir açıklamada, yeni vatandaşlık yasasını bu sözlerle savunmuştu.
Dün iltica başvurusu reddedilenlerin sınır dışı süreçlerini hızlandıran yeni yasa tasarısını onaylayan Federal Meclis, bugün ise Alman vatandaşlığına geçiş müddetini kısaltacak ve ikili vatandaşlığa fırsat verecek olan “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” tasarısını oylayacak.
Peki yeni yasa neler getiriyor?
Almanya’daki göçmenlere ikili vatandaşlık yolu
Vatandaşlık yasası ıslahatı, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Partinin (FDP) oluşturduğu hükümetin koalisyon mutabakatında da yer alıyordu.
Vatandaşlığa geçişin kolaylaştırılması ve süratli entegrasyonun teşvikini amaçlayan ıslahatın getirdiği en çok önemli değişiklik, ikili vatandaşlığın artık mümkün olması.
Almanya, mevcut yasa ile istisnai durumlar dışında ikili vatandaşlığa izin vermiyor.
Ancak yeni yasa ile Alman vatandaşlığını almak isteyenler, artık daha önce sahip olduğu vatandaşlığı bırakmak zorunda kalmayacak ve birden fazla ülkenin vatandaşı olma hakkına sahip olacak.
Yeni yasa ile birlikte, Alman vatandaşlığına başvurabilmek için istenen taban “yasal ikamet süresi” sekiz yıldan beş yıla düşürülüyor.
Beş yıldan daha erken bir sürede vatandaşlığa geçiş de mümkün olacak.
Başarılı bir entegrasyon sağlayanlar üç yıllık yasal ikamet müddeti sonrasında Alman vatandaşlığı alabilecek.
Yasada eğitim ya da mesleksel muvaffakiyetler, gönüllülük fliyetleri, ileri seviyede lisan beceresi aynıi örnekler özel uğraşlar olarak bedellendiriliyor.
Ayrıca vatandaşlığa geçiş için kişinin kendi ve bakmakla yükümlü olduğu bireylerin geçimini devlet kaynaklarını kullanılmadan, yani yardım almadan sağlıyor olması gerekiyor.
Yasa, yabancı anne-babanın Almanya’da doğan çocuklarının, ebeveynlerden birinin en az beş yıl Almanya’da yasal olarak ikamet etmesi kaidesiyle Alman vatandaşlığına sahip olmasına da fırsat tanıyor.
Yasa, koalisyon hükümetinin en çok önemli ıslahatlarından biri olarak görülüyor.
Özellikle “Gastarbeiter”, yani “Misafir İşçi” kuşağı için…
Bu jenerasyonun, Almanya’nın ekonomik büyüme döneminde yaşadığı iş gücü eksikliği nedeniyle süreksiz olarak Almanya’da çalışmaları ve geri dönekleri varsayılıyordu.
Bu nedenle lisan ve diğer entegrasyon fırsatları yeteri kadar sunulmamıştı.
Bu nedenlerle yeni yasa ile birlikte, bu nesil için de vatandaşlığa geçiş şartlarında kolaylıklar sağlanacak.
Ayrıca Almanya’nın hukuk ve toplumsal nizamının yanı sıra ömür koşulları hakkında soruların yer aldığı vatandaşlık testinden muaf tutulacaklar.
Günlük hayatlarını idame ettirebilecek seviyede kelamlı Almanca lisan bilgisi de kâfi olacak.
Yeni yasaya göre, 1974 yılından önce Almanya Federal Cumhuriyeti’ne, 1990’dan önce de Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ne gelenler kapsam içinde bulunuyor.
İçişleri Bakanı Nancy Faeser, bunu “geç kalınmış bir takdirin ifadesi” olarak nitelendiriyor.
Alman vatandaşlığın önündeki maniler neler?
Yeni vatandaşlık yasası, ikamet mühleti, ileri seviyede Almanca bilgisi ve ekonomik özgürlük ispatının yanı sıra “insan onurunun güvencesine” ve “özgürlükçü demokratik düzene” bağlılık koşulu da getiriyor.
Bu kapsamda “antisemitizm, ırkçılık, cinsiyet ya da cinsel yönelime yönelik ya da diğer insanlık dışı motivasyona dayalı eylemler” Alman vatandaşlığının önündeki mahzurlar arasında bulunuyor.
Kişinin bu münasebetlerle ceza alması durumunda vatandaşlığa kabul edilmeyecek. Bu bahiste vatandaşlık daireleri ve savcılıklar yakın iş birliği içinde olacak.
Ayrıca çok eşli olanlar ya da anayasada yer alan kadın-erkek eşitliğine aykırı davrananlar da vatandaşlığa alınmayacak.
Yeni vatandaşlık yasası ile ne amaçlanıyor?
Almanya, son yıllarda ülkeye nitelikli çalışanları ülkeye çekmek için birtakım adımlar atıyor.
“Bir göçmen ülkesinin ihtiyaçlarını karşılamayı” amaçlayan “Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” da bu adımlar biri.
Alman hükümeti geçen yıl da “Kalifiye İş Gücü Göçünü Geliştirme Yasasını” kabul etmişti.
Almanya, bu bir dizi yasa ile ülkeyi nitelikli iş gücü için daha cazip kılmayı hedefliyor.
İçişleri Bakanı Faeser, geçen yıl yaptığı bir açıklamada, bu adımların Almanya’nın “rekabet edilebilirliği” için de çok önemli olduğunu vurgulamıştı.
“En iyi beyinler için global bir rekabetin ortasında” olunduğunu söyleyen Faeser, “Alman iktisadının pek çok alanda hemen vasıflı çalışanlara ihtiyaç duyduğunu” ifade etmişti.
Yapılan araştırmalar da Alman iktisadının nitelikli iş gücüne gereksinimini ortaya koyuyor.
Alman Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği’nin (DIHK) geçtiğimiz aylarda açıkladığı ankette onlardan biri.
DIHK’nın 22 bin şirketle yaptığı ankete göre, şirketlerin yüzde 53’ü açık konumları doldurmakta zorlanıyor.
Birlik ayrıyeten, vasıflı personel eksikliği nedeniyle Alman iktisadının dönüşümünün risk altında olduğu ikazında da bulunmuştu.
Manpower Group Global Yetenek Açığı araştırmaları da her geçen yıl global yetenek açığının arttığını, Almanya’nın da en çok yetenek açığı yaşayan ülkelerden biri olduğunu gösteriyor.
Göçmenlerin Alman siyasetinde söz hakları artacak
17 maddelik Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Amaçları de dikkate alınarak hazırlanan yasa, bilhassa “Eşitsizliklerin Azaltılması” hedefini de gerçekleştirmeyi amaçlıyor.
“Ülkelerin içinde ve arasında bulunan eşitsizlikleri azaltmak” başlığını taşıyan 10. Madde, “Planlı ve iyi yönetilen göç politikaları” ve 2030’a kadar “yaş, cinsiyet, mani, ırk, etnik köken, soy, din ya da ekonomik ya da öteki bir durumuna bakılmaksızın herkesin sosyal, ekonomik ve politik içermesinin sağlanması ve desteklenmesini”i gayeleri içeriyor.
Almanya’daki birtakım göçmenler, geldikleri ülkenin vatandaşlığını bırakmak istemedikleri için Alman vatandaşlığına geçme konusunda istekli olmuyor.
Almanya İçişleri Bakanlığı verilerine göre, ülkede 12 milyondan fazla yabancı ülke vatandaşı bulunuyor.
Bunların yaklaşık yarısının ise 10 yıldan uzun bir müddettir Almanya’da yaşamasına rağmen vatandaşlığa geçmedikleri belirtiliyor.
Almanya’daki en büyük göçmen topluluklarından birini de Türkiye’den gelenler oluşturuyor.
Başta aşırı sağcı parti AfD olmak üzere Birlik partileri CDU/CSU partileri ise yasaya tepki gösteriyor.
“Alman vatandaşlığının değersizleştiğini” belirten muhalefet partileri,zamanda “başka ülkelerin siyasetlerinin” Almanya içine taşınacağı tenkitlerinde bulunuyorlar.
Tasarının Federal Meclis’teki Aralık ayındaki ilk oturumunda konuşan CDU/CSU Milletvekili Alexander Throm, “Birkaç yıl içinde Erdoğan’ın AKP’sinin bir Alman şubesinin burada, Alman Federal Meclisi’nde oturmasına kimse şaşırmamalı. Sizin koltuklarınıza” demişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, evvelki yıllarda yaptığı açıklamalarda bilhassa “Avrupalı Türkler üzerinde kıymetle durduklarını” belirtmiş, Türkiye’den göç etmiş şahısların “mümkünse yaşadıkları ülkelerin vatandaşlığını almaları” davetinde bulunmuştu.
Erdoğan, 2018 yılında Bosna Hersek’te Avrupalı Türk Demokratlar Birliği’nin bir toplantısında Avrupa’da yaşayan vatandaşların bulundukları ülkelerdeki siyasi partilerde etkin şekilde rol almalarını da isteyerek, “O parlamentolarda ülkemize hainlik edenler değil, sizler yer almalısınız” demişti.
İltica başvurusu reddedilenlere süratli sınır dışı
Alman Federal Meclisi, dün ise iltica başvurusu reddedilenlerin sınır dışı süreçlerinin hızlandırılmasını öngören yasa tasarısını kabul etti.
Polisin arama yetkilerini genişleten “Geri Dönüşü İyileştirme Yasası” ile sınır dışı öncesi gözaltı merkezine yerleştirilmiş şahısların gözaltı mühletinin 10 günden 28 güne çıkarılmasını da içeriyor.
Yasa ilezamanda insan kaçakçılarının da sınır dışı edilmesi kolaylaştırılıyor.