Beyaz Saray Barometresi: ABD seçim anketlerinde son durum

ABD seçimlerine geri sayım devam ederken, ABD kamuoyunda adaylara yönelik eğilimler de netleşiyor.

ABD seçimleri için birçok kurum anket gerçekleştirirken, Real Clear Politics aralarında New York Times ve Wall Street Journal’ın gerçekleştirdiği anketler olmak üzere birçok anketten örneklem alıyor ve bunun ortalamasını gün gün yayınlıyor.

Bloomberg’in de dikkate aldığı anket ortalamaları global piyasa aktörleri tarafından da dikkatle takip ediliyor.

İşte Real Clear Politics’e göre ABD seçim anketlerinde son tablo…

NYT-Siena College tarafından yapılan Kasım ayındaki başkanlık seçimlerine yönelik ankete göre eski ABD Başkanı Donald Trump yüzde 47’ye karşı yüzde 48 oranında takviyeyle ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in önünde gidiyor. Ankete 3-6 Eylül tarihleri arasında 1.695 kayıtlı seçmen katılırken, yanılgı hissesi dahilinde olsa da bu sonuç, Harris’in destek dalgasının durmuş olabileceğini ve salı günkü kritik münazara öncesinde Trump’ın direncini koruduğunu gösterdi. Ankete göre kayıtlı seçmenlerin yüzde 56’sı Trump’ın ekonomiyi daha iyi yönetim edeceğini düşünürken, seçmenlerin yüzde 51’i mevcut ekonomik şartları kötü olarak değerlendirdi.

29 Ağustos: Ipsos’un anketinde Harris önde

ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürerken, Reuters ile Ipsos’un son bir haftada yaptığı anket, Demokrat Parti Kongresi’nde ivme yakalayan Harris’in bu enerjiyi sürdürdüğü şeklinde yorumlandı.

Ankete göre Harris, ülke genelinde yüzde 45 oy oranına ulaşırken, rakibi Trump ise yüzde 41 seviyesinde kaldı.

Temmuz ayında yapılan ankette Trump’la neredeyse oy oranına sahip gözüken Harris’in bu sürede bilhassa bayan ve Latin Amerika kökenli seçmenler arasındaki yardımını artırdığı belirtildi.

Buna göre Harris, bayanlar ve Latin Amerika kökenli seçmenler arasında Trump’ın 13 puan önünde yüzde 49 düzeyinde bir dayanağı yakalamış gözüküyor.

Trump’ın ise beyaz Amerikalılar ve erkek seçmenler arasındaki dayanağının Harris’in önünde olduğuna dikkati çekildi.

10 Ağustos: Harris ‘salıncak eyaletler’de Trump’ı geride bıraktı

New York Times ile Siena College, 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerine ilişkin, sonuçları belirleyecek kararsız seçmenlerin bulunduğu “salıncak eyaletler”den Michigan, Wisconsin ve Pensilvanya’da anket yürüttü.

5-9 Ağustos’ta yapılan anketin sonuçları, söylediği söz edilen eyaletlerde Demokrat aday Kamala Harris’in yüzde 50 oyla, Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump’ın yaklaşık 4 puan önünde olduğunu gösterdi.

The Hill gazetesi ve Emerson College tarafından 26 Temmuz’da yayımlanan anketin sonuçları ise öteki bir senaryoyu ortaya koymuştu.

Arizona, Georgia, Michigan, Pensilvanya ve Wisconsin eyaletlerinde, Harris’in beş “salıncak eyaletin” dördünde Trump’ın çabucak gerisinden geldiğinin görüldüğü ankette, bir eyalette ise iki ismin eşit durumda olduğu ortaya konmuştu.

ABD’de seçime giderken kritik kilometre taşları

23 Ağustos: Demokrat Parti Kongresi’nde Harris rüzgarı

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Chicago kentindeki Demokrat Parti Kongresi’nde (DNC) 47. ABD Başkanlığı için resmen adaylığı kabul etmişti.

Harris, konuşmasını Trump karşıtlığı üzerine kurgulayarak ülkenin Trump devrine geri dönmeyeceği vurgusunu yapmıştı. Demokrat Parti Kongresi’nde 20 bin Demokrat seçmenin doldurduğu salona hitap eden Harris, Demokrat Parti delegelerinin kendisini başkan adayı göstermesini resmen kabul ederek ABD’nin ilk siyahi bayan başkan adayı oldu.

ABD’de göçmen bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldiğini ifade edip, konuşmasına kendi öyküsünü anlatarak başlayan Harris, ABD’nin fırsatlar ülkesi olmaya devam edeceğini vurgulamıştı. Trump’ın kürtaj, eğitim ve sınır güvenliği konusundaki siyasetlerini eleştiren Demokrat başkan adayı, eski liderin 6 Ocak 2021 kongre baskınındaki rolüne dikkati çekmişti.

Trump’ın, Başkan Barack Obama döneminde getirilen sosyal güvenlik sistemini sona erdirmesına izin vermeyeceklerini aktaran Harris, ekonomi siyaseti olarak da ABD’de orta sınıfın güçlenmesi için çalışacaklarını belirtmişti.

21 Temmuz: Biden çekildi, Harris sahnede

ABD Başkanı Joe Biden, 5 Kasım’da gerçekleşecek seçimler için adaylıktan çekildiğini duyurmuştu. Biden, seçim yarışından çekildikten sonra Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday olarak onayladığını ve desteklediğini bilmişti.

Trump, Biden’ın seçim yarışından çekildiğini duyurmasının akabinde Social Truth isimli sosyal medya hesabından açıklama yapmıştı. Biden’ın 2020’de “yalanlar ve palavra haberler” sayesinde başkanlığı kazandığını belirten Trump, tabibi ve etrafındakilerin Biden’ın başkan olmayacağını bildiğini ifade etmişti. Trump, “Biden hiç Başkan olmamalıydı.” tabirini kullanarak Biden’ın başkanlığı döneminde ülkenin büyük zarar gördüğünü savunmuştu. “Biden, başkanlık için aday olmaya hiçbir zaman uygun değildi ve durumu başkanlığa devam etmeye de uygun değil.” tabirine yer veren Trump, Biden’ın başkanlığının ülkeye verdiği hasarı süratlice “tamir edeceğini” kaydetmişti.

Biden, seçim yarışından çekildikten sonra Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i aday olarak onayladığını duyurmasından sonra Harris ilk açıklamasını yapmıştı.

Harris’in ilk cümleleri, “Başkan Biden, özverili ve vatansever bir şekilde tüm hayatı boyunca ne yaptıysa onu yapmaya devam ediyor: Amerika’yı ve halkını her şeyden üstün tutuyor.” oldu. Harris, Başkan’ın onayı ve yardımını almış olmaktan gurur duyduğunu vurgulayarak, “Adaylığı hak etme ve kazanma niyetindeyim.” tabirlerini kullanmıştı.

14 Temmuz: Trump’a suikast düzenlendi

Cumhuriyetçi Partiden başkanlık için yarışan eski ABD Başkanı Trump, Pensilvanya’daki mitingde kürsüden destekçilerine hitap ettiği sırada silahlı taarruza uğramıştı. Sağ kulağından yaralanan Trump’ın sağlık durumunun iyi olduğu bildirilmişti.

Saldırıda mitinge katılan 1 kişi ölmüş, 2 kişi yaralanmıştı. ABD Saklı Servisi, miting alanının dışındaki yüksek bir yerden kürsünün bulunduğu noktaya birçok kere ateş eden zanlının etkisiz hale getirildiğini açıklamıştı. ABD Federal Soruşturma Ofisi (FBI), saldırıyı suikast teşebbüsü olarak tanımlamıştı. FBI, incelemelerin akabinde suikast teşebbüsünde bulunan ve olay mahallinde öldürülen kişinin 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks olduğunu açıklamıştı.

27 Haziran: Biden’ın felaket münazara performansı

ABD Başkanı Joe Biden ve eski başkan Donald Trump, Kasım ayında yapılacak seçimler için televizyondaki ilk tartışmalarını gerçekleştirmişti.

Atlanta’daki CNN Başkanlık Tartışması’nda iki aday, yaklaşık dört yıl sonra ilk defa, seçmenleri kendilerine oy vermeye ikna etmek üzere bir araya gelmişti. Biden’ın 90 dakika süren tartışma boyunca zaman zaman fikirlerini toparlayamaması ve birtakım noktalarda söylediklerinin anlaşılmaması Demokratlarda derde yol açmıştı.

ABD’nin Wisconsin eyaletinde yayın yapan “The Earl Ingram Show” radyo programına konuk olan Biden, 27 Haziran gecesi yapılan canlı yayın münazarasındaki performansını kıymetlendirmiş ve adaylıktan çekileceği istikametindeki spekülasyonlara karşılık vermişti. Biden, Trump ile karşılaştığı münazarada kötü performans gösterdiğini kabul ederek, “Berbat bir gece geçirdim. Çuvalladım ve kusur yaptım. Bu yalnızca sahnede 90 dakikalık bir şey, 3,5 yılda ne yaptığıma bakın” demişti.

ABD seçimleri için bilmeniz gerekenler…

Seçim prosedürleri, kuralları

ABD 60. başkanlık seçimlerine hazırlanıyor. Seçimler 5 Kasım 2024 tarihinde gerçekleştirilecek. ABD’de farklı bir seçim sistemi bulunuyor. ABD’de sandığa giden seçmenler başkanı seçme yetkisine sahip üst kademe seçmenleri belirliyor. Bu seçmenlerin tercihi de ABD liderinin isminin ortaya çıkmasını sağlıyor.

ABD’nin ilgili mevzuatına göre bir kişinin başkan seçilebilmesi için 34 yaşından büyük ve en az 14 yıldır Amerika Birleşik Devletleri’nde ikamet ediyor olması gerekiyor.

Düzenlemelere göre bir kişinin iki seferden fazla başkan seçilmesinin de önüne geçiliyor. Ana parti adayları, partinin ulusal kurultayında adayı seçecek delegeleri belirleyen bir dizi ön seçim yoluyla adaylıklarını ilan ediyor.

Her partinin ulusal kurultayı benzeyenzamanda bir başkan yardımcısı seçiyor. Başkan adayı ekseriyetle, delegeler tarafından onaylanmış bir aday adayı seçiyor. Şayet adayların hiçbiri delege oylarında üstünlük kuramazsa yahut partinin beklenen adayı ön seçimler ve kurultay arasındaki süreçte yarıştan çekilirse, bir uzlaşma kurultayı düzenlenebiliyor.

Kasım’da gerçekleşecek seçim ise seçmenlerin Seçim Kurulu üyeleri için oy kullandığı dolaylı bir seçim olacak. Bu seçmenler daha sonra direkt başkan ve başkan yardımcısını seçecek.

Trump, Amerikan tarihinde iki sefer görevden alınmayla karşı karşıya kalan ve tekrar aday olan ilk başkan. Trump için ilk olarak Aralık 2019’da Demokratların denetimindeki Temsilciler Meclisi’nden görevden alınma kararı çıkmıştı. İkinci olarak da Ocak 2021’de ABD Kongre Binası’na yönelik yapılan akınla ilgili aynı durum oluşmuştu. ama iki kararda Senato’da takılmıştı.

Colorado Yüksek Mahkemesi, Illinois Temyiz Mahkemesi ve Maine Eyalet Sekreteri Trump’ın Kongre Binası atağındaki rolü nedeniyle göreve uygun olmadığına karar vermiş ve bu nedenle oy pusulasında yer almasını engellemeye çalıştı. fakat bu teşebbüsler başarısız oldu. Mart 2024’te Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi oybirliğiyle eyaletlerin ulusal bir seçim için uygunluğu belirleyemeyeceğine karar verdi.

Seçim haritası: 2020 nüfus sayımının etkileri

2024 seçimleri, 2020 ABD nüfus sayımıyla birlikte ABD Seçiciler Konseyi’nde oyların yeniden paylaştırılmasından sonra gerçekleşecek ilk başkanlık seçimi olacak. Düşük bir ihtimal de olsa 2020’nin eyalet sonuçları 2024’te kalırsa Demokratlar, Cumhuriyetçilerin 235’ine karşı 303 seçim oyuna sahip olacak görünüyor.

Bu durum Biden’ın 306 ve Trump’ın 232’lik oylarında küçük de olsa bir değişiklik yaratabilir. Her hâlükârda Demokratların net 3 seçim bölgesi kaybettiği belirtiliyor. 2024 oy paylaştırmaları, 2028 seçimlerini de etkileyecek ve 2030 nüfus sayımına kadar da geçerliliğini sürdürecek.

Seçimin kilidi: Salıncak eyaletler

Çoğu eyalet, demografik yapıları nedeniyle muhakkak bir partiye sıkı sıkıya bağlı olduğundan, salıncak eyalet statüsünde değil.

Seçiciler Kurulu’nun tabiatı gereği, başkanlığı kazanmak için kritik değere sahip sınırlı sayıda salıncak eyalet bulunuyor. Bu eyaletler arasında Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, Arizona, Georgia, Nevada ve Kuzey Carolina yer alıyor.

Demokrat başkan adayları bilhassa siyahi seçmen grubuna, üniversite mezunlarına ve büyük il sakinlerine ev sahipliği yapan ‘mavi eyaletlerde’ çok önemli bir destek buluyor.

1970’lerden bu yana birtakım emekçi sınıfı seçmenler, Demokratların kültürel mevzularda sola kaymasıyla Cumhuriyetçi adaylara yöneldi. Klâsik Cumhuriyetçi koalisyonun “kırmızı eyaletler”deki bileşeni ise ekseriyetle kırsal beyaz seçmenler, muhafazakarlar, yaşlılar ve üniversite mezunu olmayan seçmenlerden oluşuyor.

Cumhuriyetçiler, 1950’lerden itibaren orta sınıf seçmenlerle iyi performans göstermişken bu grup son vakitlerde Make America Great Again hareketinin yükselişi nedeniyle Cumhuriyetçilerden uzaklaştı.

Bu eğilimin hızlanması, 2020 başkanlık seçimlerinde Demokrat Joe Biden’ın zaferinde tesirli oldu; Cumhuriyetçi aday Donald Trump, banliyölerde tarihî olarak düşük bir performans sergiledi.