Muhalefet, vakfın taşınmaz alıp satma, şirket kurup işletme ve işlettirme aynıi yetkilerine karşı çıktı
Dışişleri Bakanlığı’nın teşkilatını ve çalışanını güçlendirme gerekçesiyle Meclis’e getirilen ve taşınmaz alıp satma, şirket kurma aynıi yetkilerle donatılan Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’nın kurulmasına ilişkin kanun teklifi, muhalefetin reaksiyonlarına karşın kabul edildi. Vakıf ile “bakanlık içinde bakanlık yapılanması” denebilecek bir holding yapılanması oluşturulacağına dikkat çeken CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, şunları söyledi:
“AKP iktidara gelirken kamu vakıflarını, fonlarını kapatma kelamıyla geldi. Şu Anda tekrar vakıf kurma arayışındalar. Neden? Zira rantın paylaşımı söz konusu! Kurulacak vakfa vize aracılık hizmeti yetkisi veriliyor. Vize havuzuna akan milyarlarca liralık rantı biraz da biz yiyelim diyorlar. Emelleri Dışişleri teşkilatını güçlendirme değil. Hedef vize kasasındaki milyarların paylaşımı. Rant için 500 yıllık diplomasi geleneğini, Dışişleri Bakanlığı’nı yok edecekler. Sayıştay kontrolünden muaf, Dışişleri Bakanlığı’nın yetkilerini Dışişlerini Güçlendirme Teşkilatı Vakfı ismi altında paralel bir yapıya devredecek kanun teklifini CHP olarak kabul etmiyoruz.”
Sayıştay kontrolünden muaf, geniş yetkilerle donatılan ve muhalefetin Dışişleri Bakanlığı’na bir çeşit ‘paralel yapı’ oluşturacağı gerekçesiyle karşı çıktığı Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’nın kurulmasına ilişkin kanun teklifi, itirazlara karşın TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. AKP ve MHP oylarıyla kabul edilen teklif, Dışişleri Bakanlığı teşkilatını güçlendirme ve işçi yetiştirme gerekçesiyle Meclis’e getirilirken, kanun ile kurulacak vakfa taşınmaz alıp satma, şirket kurup işletme ve işlettirme yetkiler tanınmasına muhalefet karşı çıktı.
“Ticari işletme, hatta işletmeler zinciri bir holding kuruluyor”
“‘Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı’ ismi altında âdeta ‘Bakanlık içinde bakanlık’ denilecek bir holding yapılanmasıyla karşı karşıyayız” diyen TBMM Dışişleri Komitesi üyesi ve CHP Eskişehir Milletvekili Çakırözer, Cumhuriyet Halk Partisi olarak teklife karşı çıkma münasebetlerini şöyle sıraladı:
“Teklifin münasebetinde ‘Teşkilatın, Bakanlık teşkilatının güçlendirilmesi, işçinin temsil kabiliyeti, donanımlı yetiştirilmesinin desteklenmesi’ diyor.içeriğe baktığınızda bununla ilgisi yok. ‘Taşınır taşınmaz mal almak, kiralamak, araç almak, kiralamak, Bakanlığa tahsis etmek, inşa etmek’ yetkileri Vakfa verilecek. Bunların Dışişleri teşkilatını güçlendirmeyle alakası yok. Bakanlığın kendisi isterse inşt yapar, araç alabilirfakat bunun için Bakanlığa ayrıyeten kamu kaynağı kullandırılmasına gerek yok. Bitmiyor. Vakfa gelir elde edici fliyet müsaadesi de veriliyor. Yurt içinde, yurt dışında taşınır taşınmaz mal almak, satmak, kiralamak; iç borçlanma senetleri, varlık kiralama, şirketin kira sertifikaları, tahviller, pay senetleri vesaire… Bunların da yeniden Dışişlerinin fliyetlerini güçlendirmekle, işçinin donanımını geliştirmekle hiçbir alakası yok. Açıkça bir ticari işletme, hatta işletmeler zinciri bir holding kuruluyor.”
“İstibdat rejimi kuran iktidar şu anda ‘Nitelikli eğitim için akademi kuracağız’ diyor”
Çakırözer, vakfa yükseköğretim kurumları kurma yetkisi verilmesini de, “Vakfa yükseköğretim kurumları kurma yetkisi de veriliyor. Aslında kendi akademisi var Bakanlığın‘Bir de yeni üniversite kuralım, lisansüstü program kuralım.’ ODTÜ’de, Boğaziçi’nde, diğer üniversitelerde istibdat rejimi kuran iktidar şu anda ‘Nitelikli eğitim için akademi kuracağız’ diyor inanacaksak eğer” diye eleştirdi.
“Sayıştay devre dışı, Bakanlığın kendi kontrolü devre dışı”
Meclis’ten geçen teklifte en sakıncalı konulardan birinin Bakanlık imkânları ve kaynakları kullanılarak vakfa yaratılan gelirlerden yapılan harcamalar için kontrol sistemi kurulmaması olduğuna dikkat çeken Çakırözer, şunları söyledi:
“Sayıştay devre dışı, Bakanlığın kendi kontrolü devre dışı. Denetçi var mı? Var, evet, kim seçiyor? Bakanın başında olduğu mütevelli heyet seçiyor. Kimi denetleyecek bu denetçiler? Mütevelli heyeti denetleyecek! İnanırsanız, hesap verebilirlik konusunda en ufak bir tasası yok. Hesap verebilir pozisyonda olmayacak vakfa bağış yapılmasının önü açılıyor. Kim, hangi emelle bağışta bulunacak? İktidarla işleri çözmek için iş insanlarının olağanüstü bağışlar yapmak için sıraya girmesi nasıl engellenecek belli değil. Tüm bu ticari fliyetlerde alınan bağışlarda vakfın kurduğu yahut ortak olduğu iştiraklerde bir suç işlenmesi durumunda vakfın başındaki kişi olarak Dışişleri Bakanı’nın ismi hep ön planda olacak.”
“Amaç vize havuzundaki milyarları paylaşmak”
Çakırözer, vakfa verilecek vize aracılık hizmeti yetkisine dikkat çekerken, AKP’nin emelinin Dışişleri teşkilatını güçlendirmek değil, vize aracılık hizmetleri için oluşan rantın paylaşımı olduğunu söyledi.
Çakırözer şöyle konuştu:
“Bu teklifle vakfa vize aracılık hizmet yetkisi veriliyor. Türkiye’ye gelen milyonlarca yabancı turistin ve göçmenin vize süreçlerinde hâlihazırda 58 ülkede 12 aracı şirketten hizmet alınıyor. Kim belirledi bu şirketleri? İktidar partisi belirledi. Nasıl belirledi? İhalesiz belirledi. Bana yakın, sana yakın, ona yakın. Geçen yılın parasıyla 5,5 milyar lira, şu anda 10 milyar liraya yakın bir para var. Bunu biz ne yapacağız problemi. iktidar kendi belirlediği şirketleri şu anda onlar yemesin biraz da bir vakıf kılıfı altında biz yiyelim diye bu türlü bir sistem kuruyor.
Peki, kurulda bizler söyledik, diğer arkadaşlar söylediler. Bunun daha kamucu olanı, daha hesap verilebilir olanı, daha dürüst, daha namuslu olanı yok mu? Var. Vize vermek kamusal bir hizmet. O zaman vize verme süreçlerini bizim kendi memurlarımız versin. Para bütçenin parası. Siz bütçenin parası değilmişi harcayacaksınız. Yani teklifin altında imzası olan AKP milletvekillerinin yahut onların önüne bu metni koyan iradenin öncelikli sorunu: ‘Bu vize havuzuna akan milyarlarca liralık rantı biraz da biz yiyelim’ problemi.”
“Eğer hedef sahiden dışişlerini güçlendirmekse…”
AKP’nin kamu vakıflarını kapatma kelamıyla iktidara geldiğini de hatırlatan Çakırözer, sözlerini şöyle tamamladı:
“Şimdi, 22 yıl sonra bu keyfî rant nizamı için 500 yıllık diplomasi geleneğimizin yuvası Dışişleri Bakanlığı’nı dahi alet edecek noktaya gelmeleri AKP’nin dönüşümünü göstermesi açısından ibret vericidir. Özetle, plansız, programsız, soru işaretleriyle dolu, bakanlığı görev ve yetkilerinden yararlanarak gelir üretip bunun nasıl harcanacağı konusunda hesap vermek niyetinde olmayan bir yapıyla karşı karşıyayız. Omuzunda büyük sorumluluk bulunan bir Dışişleri Bakanı’na bu kadar ticaret fliyetin olduğu vakfın başkanlığını yüklemek ve bir tacir gibi davranmasını beklemek bakan için, bakanlık için, Türkiye için doğru değildir. Şayet hedef sahiden dışişlerini güçlendirmekse ‘makbul partizan memur arayışı’ yerine hariciyemizin devlet geleneğinden kopmayan meslek mensubu takımlarının önünü açarsak o zaman dışişleri teşkilatında arzu ettiğimiz gelişme ve güçlenmenin önünü hakikaten açmış oluruz.”