Enerji alanında düzenlemeler içeren Maden Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. Teklifine göre, yerli üretim ve farklı kaynaklardan ithal edilen doğalgaz, Türkiye’de sıvılaştırılarak dünya…
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklifle, Maden Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna göre, Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komitesi (UMREK) koduna göre raporlama mecburiliği yalnızca “IV. Grup” maden işletme ruhsatları açısından devam edecek. Böylelikle bunun haricindeki maden grupları açısından bu mecburilik ve mevcut taksir yaptırımı kaldırılıyor.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Kanun kararlarına göre arama ruhsatı alarak bulduğu madenler için UMREK Koduna göre rapor hazırlama kuralı aranmaksızın MTA tarafından hazırlanan raporlar ile buluculuk hakkını kazanacak.
Kıyı Kanunu’nda yapılan değişikliğe göre, içme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile Kanun kapsamında kalan kıyı ve kıyı şeritleri hariç olmak üzere denizler, baraj gölleri, yapay göller ve tabii göllerin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarında imar planı yapılmaksızın yenilenebilir enerji üretim santralleri kurulabilecek.
İçme-kullanma suyu temin edilen rezervuarlar ve sulak alanlar ile yasa kapsamında kalan kıyı ve kıyı şeritleri hariç olmak üzere baraj gölleri, yapay göller ve tabii göllerde imar planı yapılmaksızın Elektrik Piyasası Kanunu’na göre hidrolik kaynaklara dayalı önlisans ya da üretim lisansı sahibi hukukî bireyler tarafından yenilenebilir enerji kaynağına dayalı birden çok kaynaklı üretim tesisi kurulması mümkün olacak.
Ayrıca söylediği söz edilen alanlarda Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne ya da sulama birliklerine ait ziraî sulama hedefli tesislerin elektrik gereksinimlerini karşılamak maksadıyla Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ya da Genel Müdürlüğün müsaadesiyle sulama birlikleri tarafından yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim tesisi kurulabilecek.
Doğalgazın sıvılaştırılması tarifi eklendi
Doğal Gaz Piyasası Kanunu’na “doğalgazın sıvılaştırılması” tarifi eklenerek, Türkiye’nin doğalgazda ticaret merkezi olma maksatları çerçevesinde hem yerli üretim doğalgazın hem de farklı kaynaklardan ithal edilen ya da ithal edilecek doğalgazların ülkede sıvılaştırılarak dünya piyasalarına LNG olarak pazarlanabilmesi hedefleniyor.
Yüzen LNG tesislerinin işletilmesi ve yer değişikliği kapsamında sağlanacak istisnalar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından bu düzenleme uyarınca yayımlanan yordam ve asıllara göre belirlenecek.
Mevcut depolama tesisleri, mevcut tesislerdeki kapasite artışları ya da yeni yapılacak tesisler, kullanım oranları ve/veya rekabet şartları dikkate alınarak düzenlemenin sisteme erişime ilişkin kararlarından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının görüşü alınarak Konsey kararı ile belli süre muaf tutulabilecek. Depolama şirketleri verecekleri hizmetlere ilişkin ünite bedelleri ve tesis kapasitelerini yayımlamak zorunda olacak.
Yurt içinde üretilen ve/veya ithal edilen doğalgazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi yahut yurt içinde yeniden satışı maksadıyla kurulacak sıvılaştırma tesislerini işletecek hükmî şahısların Heyetten lisans almaları gerekecek.
Doğalgaz sıvılaştırma lisansı müracaatında bulunan hukukî bireylerin teknik ve ekonomik güce sahip olmaları ve yönetmeliklerde belirtilen diğer koşulları taşımaları mecburî olacak. Sıvılaştırma tesislerinde yürütülen fliyetler depolama fliyeti olarak sayılmayacak. Sıvılaştırma tesisi işletmecileri fliyet gösterdikleri tesislerin ilgili standartlara ve teknik kriterlere göre yapılması ve işletilmesinden sorumlu olacak. Sıvılaştırma tesislerinde yürütülecek fliyetlere ilişkin tarz ve temeller Bakanlık görüşü alınarak Heyet tarafından belirlenecek.
YEKA müsabakaları bakanlık tarafından belirlenecek
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Gücü Üretimi Gayeli Kullanımına İlişkin Kanun’da yapılan değişiklikle, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) yarışlarına ilişkin yordam ve asıllar, ilgili yarış şartnamesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek. Müsabaka sonucunda oluşan fiyat ve/veya bedel, yarış şartnamesinde belirlenecek süre boyunca YEK Destekleme Düzeneği kapsamında değerlendirilecek.
10 yıllık mühletini bitiren lisanssız üretim fliyeti kapsamındaki tesisler, talep halinde ve lisans alma bedeli ile lisans müddeti boyunca elektrik piyasasında oluşan stlik piyasa takas fiyatını, tesis tipi bazında uygulanan aktüel YEK Destekleme Sistemi fiyatından fazla olması halinde ortadaki fiyat farkının YEK Destekleme Düzeneğine katkı bedeli olarak ödeyerek lisanslı üretim fliyetine geçebilecek.
Bu kapsamdaki müracaatlar için uygulanacak lisans alma bedeli, lisans mühleti ve lisanslı üretim fliyetine geçilmesine ilişkin diğer konular EPDK tarafından ayrıyeten belirlenecek.
Lisanssız üretime devam edecek üretim tesislerinde üretilecek ihtiyaç fazlası elektrik gücü için, elektrik piyasasında oluşan piyasa takas fiyatını geçmemek üzere uygulanacak fiyat ve uygulamaya ilişkin yöntem ve asıllar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.
Destek bedeli 15 milyon lirayı geçmeyecek
Enerji Verimliliği Kanunu’na “başvuru sahibi”, “spesifik enerji tüketimi” ve “karbon yoğunluğu” tarifleri ekleniyor.
Enerji verimliliği projelerinin desteklenmesi, enerji ve/veya karbon yoğunluğunun ya da spesifik enerji tüketimin azaltılmasıyla ilgili uygulamalara yönelik yol ve asıllar belirleniyor. Buna göre, enerji verimliliğini artırmak amacıyla hazırlanan projeler, Bakanlık tarafından 15 milyon lirayı geçmemek kaydıyla bedellerinin en fazla yüzde 30 oranında desteklenecek. Bu kapsamdaki takviyeler hibe ya da faiz takviyesi şeklinde verilecek. Destek bedeli her yıl, bir evvelki yıla ilişkin ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak.
Enerji ve/veya karbon yoğunluğunu ya da spesifik enerji tüketimini Bakanlığın belirlediği kriterler çerçevesinde azaltan müracaat sahiplerine, ödenek imkanları göz önüne alınmak ve 10 milyon lirayı geçmemek kaydıyla, kriterlerde belirlenen yıla ait enerji sarfiyatının en fazla yüzde 30’u oranında destek ödemesi yapılacak. Destek bedeli her yıl, bir evvelki yıla ilişkin ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak.
Enerji verimliliği projelerinin ve enerji ve/veya karbon yoğunluğunu ya da spesifik enerji tüketimini azaltan müracaat sahiplerinin desteklenmesi ile ilgili yöntem ve temeller Bakanlık tarafından yönetmelikle düzenlenecek. Bakanlık tarafından enerji verimliliği dayanaklarına ilişkin iş ve süreçlerde mevzuat ile belirlenen kararlara aykırı davranılması, düzmece ya da muhteviyatı itibarıyla aldatıcı doküman düzenlenmesi ya da kullanılması, yanlış ve aldatıcı bilgi verilmesi ya da herhangi bir usulsüzlük tespit edilmesi halinde, müracaat ve/veya proje sahiplerine ödenen takviyeler, ödeme tarihinden itibaren belirlenen oranda hesaplanarak faiz ile birlikte bir ay içinde ödenmesi istenecek.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, enerji verimliliğinin artırılması ile yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasına yönelik araştırma ve geliştirme projelerini öncelikle destekleyecek. Bu projelerin yönlendirilmesinde ve değerlendirilmesinde Bakanlığın görüşü alınacak.
Kamu kaynaklarının tasarrufuyla yatırımların artırılması hedefleniyor
Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle olağanüstü hal kararı alınan ya da genel hayata tesirli afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, elektrik hizmetlerinin kesintisiz olarak karşılanabilmesi için süreksiz vadeli elektrik gücü talepleri Konsey kararı ile belirlenen adap ve asıllar çerçevesinde karşılanabilecek.
Elektrik dağıtım tesisleri ve/veya nakil çizgilerine ilişkin irtifak alanı, en düşük yaklaşım uzaklığı, iletkenin salınım aralığı ve direkler arası uzaklık dikkate alınarak ilgili mevzuata göre belirlenecek. Böylelikle fahiş kamulaştırma bedelleri belirlenmesinin önüne geçilmesi ve kamu kaynaklarının tasarrufuyla yatırımların artırılması hedefleniyor.
Yenilenebilir enerji kaynak alanları müsabakaları sonucunda imzalanan kontratlar nedeniyle hak kazanılmış olanlar hariç, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut olan üretim lisanslarını, önlisanslarını, lisans müracaatlarını sona erdirmek ve ya kurulu güç düşümü suretiyle tadil etmek isteyen hukuksal şahısların 2 ay içerisinde Kuruma başvurmaları halinde müracaatları sonlandırılarak ya da tadil edilerek Kuruma sundukları teminatları kısmen/tamamen iade edilecek.
Söz konusu yarışlar sonucunda imzalanmış mukavelelerini iptal etmek isteyen hukuksal bireylerin düzenlemenin yürürlüğe girmesinin akabinde iki ay içerisinde Bakanlığa başvurmaları halinde tüm hak ve yükümlülükleri sona erecek, müracaatları sonlandırılacak, Bakanlığa ve Kuruma sunduğu teminatları iade edilecek.
Nükleer Düzenleme Kanunu’nda yapılan değişiklikle, nükleer madde taşıyan kişinin talebi, nükleer tesis işletenin muvafakati ve Nükleer Düzenleme Kurumunun onay tarafındaki kararıyla taşıyıcının sorumlu olabilmesine fırsat tanınıyor. Buna göre, işleten, nükleer hususların taşınmasına ilişkin sigorta yaptırma ya da teminat gösterme yükümlülüğünü Kurumun onaylaması koşuluyla taşıyıcıya devredebilecek. Yükümlülüğü devralan taşıyıcı, düzenleme kapsamında işleten olarak sorumlu olacak.