Elektronik sigara çocukları haritadan avlıyor; influencer’lar satış tuzağına ortak

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) hazırladığı rapora göre; elektronik sigaraları serbest hâle getiren ülkelerde çocuk ve gençlerde elektronik sigara kullanımında artış görülmeye başladı. Türkiye’de yapılan bir çalışma ise “haritalar” uygulamasından çocuklara satış yapıldığını ortaya koydu. Uzmanlar, özellikle influencer’ların çocukları etkileyerek elektronik sigaraya başlamaya teşvik ettiklerini söylüyor. 

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayınladığı bir rapor, gençlerde ve çocuklarda elektronik sigara kullanımındaki artışı gözler önüne seriyor. Rapora göre; DSÖ’nün faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde 13-15 yaşlarındaki çocuklar, yetişkinlere oranla daha fazla oranda elektronik sigara kullanıyor.

Türkiye gazetesinde yer alan habere

“DNA’ya hasar veriyor”

Prof. Dr. Dağlı, “Türkiye’de yasal olarak satılamayan elektronik sigaralar, akla hayale gelmeyen yollarla pazarlanıyor. Çok zararlı bir hava karışımını akciğerlerin hava keseciklerine gönderen, özellikle çocuklarda ve gençlerde, kısa sürede dahi zatürreye yol açabildiği bilinen, buharındaki maddelerin hücre DNA’sına zarar verdiğini, kanser yapıcı ve iltihap oluşturucu olduğunu bildiğimiz bu ürünlerin müşterileri ise büyük oranda çocuklar” dedi.

“Raf düzenlemesiyle suç işleniyor”

Satış noktalarının her sene daha kötü hâle geldiğini ifade eden Prof. Dr. Dağlı, “Ne kadar kanunsuz madde varsa satışa sunuluyor ve çocukların göreceği mesafede oluyor. Yasal olarak çocukların göz hizası altında böyle ürün satılması yasak. Ancak bunlar çoktan geçildi. Artık çoğu satış noktaları, ürünlerini çocukların göz hizasına aldı. Bu reyonlarda satışı yasak olan ve hatta içinde esrar bulunma ihtimali olan ürünler de birlikte satılıyor” ifadelerini kullandı.

“En tehlikelisi puff barlar”

Çocukların ve gençlerin elektronik sigaraya erişim noktalarının belirlenmesi ile ilgili bir çalışma yapıldığını da aktaran Prof. Dr. Dağlı, şunları söyledi:

“Hangi noktalarda satış olabilir diye baktığımızda internet siteleri karşımıza çıktı. 2017’de 76 internet sitesi elektronik sigara pazarlıyordu. Bu sayı bugün 2,85 kat artarak 217’ye çıktı. Bu noktaların içerisinde likitler, ısıtılmış tütün ürünleri ve elektronik sigaraların likit ürünleri, en fazla da puff barlar satılıyor. Puff barlar en fazla niktoin ürünleri içerenler. Bunların satıldığı 21 bin satış noktası bulduk. Onun dışında, dikkatimizi çeken çok önemli bir şey oldu. Haritalar programı içinden elektronik sigara satıldığını gördük. 121 işletmenin haritalar üzerinde müşteri yakaladığını bulduk. Bunların 55’i, 24 saat satış yapıyor ve ürünü  istediğiniz noktaya götürüyor. 36 site arabaya teslimat yapıyor. 39’unda da sosyal medya hesapları olduğunu tespit ettik.”

“Influencer’lar çocukları yanıltıyor”

Çocuklar ve gençler arasındaki aşırı sosyal medya kullanımının elektronik sigaraya başlama yaşını da aşağı çektiğini söyleyen Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Saniye Girit, özellikle influencer’ların çocukları etkileyerek elektronik sigaraya başlamalarında etkili olduğunu bildirdi. Sigara kullanan 500 çocukla, onları bu davranışa iten sebepler üzerinde bir araştırma yapıldığını belirten Prof. Dr. Girit, şunları kaydetti:

“500 çocuğun evlerinin yüzde 67’sinde en az 1 aile bireyinin paket sigara kullandığını öğrendik. Bu çocukların da yüzde 20’si paket sigara kullanıyordu veya bir dönem kullanmıştı. Bunun sebeplerini sorduğumuzda büyük bir kısmı elektronik sigaradaki aromaların çok cazip olduğunu ve bu yüzden heves ettiklerini söylüyordu. Etkilendikleri iki faktör vardı: Arkadaş ortamı ve sosyal medya. Özellikle de sosyal medyadaki influencer’lar. Üstelik bu çocukların yüzde 80’e yakını e-Sigara’nın zararları hakkında bilgi sahibi değildi ve tütün ile ilgili yanlış bilgilere sahiplerdi. Mesela; çok daha az zararlı olduğunu ve sigara bırakmak için bir yöntem olabileceğini söylüyorlardı. Sosyal medyada, Türkiye’de yasal olmayan e-Sigara’nın reklamları var.”