Esad’la diyalog arayışı sonrası SMO’da bölünme: Bölge gergin, eller tetikte

Suriye’de, Ankara’nın, Şam yönetimi ile görüşme talebine muhalif tavır sergileyen rejim zıddı siyasî ve silahlı kümelerin denetim altına alınması teşebbüsü rahatsızlık yarattı. Kendini feshederek Suriye Milli Ordusu’na (SMO) dahil olması istenen Suqur Al Shamal Tugayı (Kuzey Şahinleri), talebi reddederek Halep merkezli isyancı silahlı ordu Cephe el- Şamiye’ye (Şam Cephesi), diğer ismiyle Levant Cephesi saflarına katılım sağlaması, kuzeybatı Suriye’de silahlı grupları karşı karşıya getirdi. SMO ve Şam Cephesi güçleri, Halep, Afrin ve Azez bölgesine askeri güç sevk ederken çatışma muhtemelliğine karşı sınır çizgilerinde iş makinalarıyla mevziler oluşturulmaya başlandı.

Gerekçe “SMO’nun yeniden yapılandırılması” olarak gösterildi
Türkiye takviyeli Suriye muhalefetine bağlı Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı 16 Eylül’de Suqur Al Shamal kümesini dağıtma kararı aldı. Suriye idaresine karşı silahlı mücadele veren SMO’da ikinci kolordu bünyesinde yer alan Kuzey Şahinleri grubunun, kendini feshederek SMO’ya dahil olması için Türk güvenlik güçlerinin telkinde bulunduğu iddia edildi. Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Kuzey Şahinleri grubunun feshedildiği duyuruldu. Kararın, “Suriye Ulusal Ordusu’nu yeniden yapılandırma planının bir parçası” olduğu belirtilen açıklamada, şu tabirlere yer verildi: “Suriye Ulusal Ordusu’nun yeniden yapılanma süreci kapsamlı bir ıslahat planı çerçevesinde iki yıldır devam ediyor ve bu bağlamda “Suqur al-Shamal” fraksiyonu da devreye giriyor. dağıtıldı ve askeri ve lojistik görev ve teçhizatı Suriye Ulusal Ordusu’ndaki çeşitli kurum ve gruplar arasında yeniden dağıtıldı. Suqur Al-Shamal grubunun lideri Hasan Khairiya’nın yaşadığı sağlık sorunu nedeniyle Savunma Bakan Yardımcısı Tuğgeneral Adnan Al-Diab’ın süreksiz olarak bu gruba liderlik etmek üzere görevlendirildi.”

“Kararı tanımıyoruz”
Suriye Süreksiz Hükümeti Savunma Bakanlığı’nın İkinci Kolordu bünyesinde fliyet gösteren ve kısa süre önce bakanlık tarafından dağıtılan Sukur El Şamal Tugayı ise karşı bir açıklama yayınlayarak, SMO’nun aldığı kararı tanımayacağını belirtti. Silahlı kümenin, son periyotta Suriye Süreksiz Hükümet ve Başbakan Abdurrahman Mustafa ile uyuşmazlık yaşayan muhalif operasyon gücü Cephe el-Şamiye (Şam Cephesi) diğer ismiyle Lavent Cephesi grubuyla birleştiğini duyurdu.

Fotoğraflı mesaj
Levant Cephesi ise El Şemal (Kuzey Şahinleri) Tugayı’nın kendisine katılmasını memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Duyuru, Levant Cephesi komutanı Azzam Garib ile Kuzeyin Şahinleri Komutanı Hasan Khairiya’nın yan yana çekilmiş fotoğrafıyla yapıldı.

Levant Cephesi komutanı Azzam Garib ile Kuzeyin Şahinleri Komutanı Hasan Khairiya
Karşılıklı açıklamalar sonrası silahlı gruplar askeri güçleri Afrin ve Azez kentleri ile Halep’in kuzey kırsalındaki bölgelerde çatışma sistemine geçti.

Türkiye devrede
Suriye TV’nin bölgede yaşanan tansiyona ilişkin haberinde, yaşanan sorunun tahlili için Türkiye’nin devreye girdiği, olayın muhatapları ile ilk toplantının Gaziantep’te ikinci toplantının ise Halep’in kuzey kırsalındaki Hor Kilis bölgesinde geçtiğimiz hafta cuma günü yapıldığı bildirildi. Dört st süren ikinci toplantıda Türk tarafı, Suqur Al-Shamal Tugayı komutanı Hasan Hac Ali (Hassan Khairiya) ve tugay karargâhının Savunma Bakanlığı’na teslim edilmesini istedi. Lakin Şam Cephesi, talebi reddetti. Toplantıda konuşan Şam Cephesi yetkilileri, Süreksiz Hükümet Savunma Bakanlığı’nın feshetme kararının tansiyonu tırmandırmayı amaçladığını ifade ederek, kararın gözden geçirilmesini istedi. Lakin habere göre Türk yetkililer, bu talebe karşılık vermedi.

Toplantıda mutabakata varamayan tarafların yakın vakitte tekrar bir araya geleceği bildirildi.

Askerî güçler karşılıklı mevzilendi
Görüşmelerden sonuç alınamaması üzerine birleşik askeri güç SMO ile beş farklı kümeden oluşan çatı örgütlenmesi Şam Cephesi arasında devam eden gerginlik yer yer küçük çaplı çatışmalara yol açtı. Taraflar, muhtemel kapsamlı çatışmalara hazırlık gayesiyle bölgenin birçok noktasına ağır silah konuşlandırırken, hassas noktalara destek güç sevk etti. Gerginliğin sürdüğü bölgelerde ise iş makinaları ile mevziler yapıldı.

SMO silahlı grupları
Birleşik Suriye Milli Ordusu (SMO) içinde yer alan en büyük askeri güç olan Şam Cephesi’ne bağlı Ahrar el-Şam, Halep’in doğu kırsalındaki El-Bab kenti yakınlarında birleşik güçle mümkün çatışma ihtimaline karşı harekete geçti. Kendini feshetmesi istenen Kuzey Şahinleri ise, Hasan Hac Ali (Hassan Khairiya) komutasında, SMO’nun akınlarına karşılık vermek gayesiyle Afrin kırsalındaki birtakım dağlık alanlara konuşlandı.

TSK alarma geçti
Türkiye takviyeli SMO ise iç çatışmayı önlemek için silahlı güçlerini harekete geçirdi. Bölgedeki kaynaklara göre, SMO içinde fliyet gösteren en faal silahlı güçlerden olan Sultan Murad grubu, güçlerini Afrin kırsalındaki Kafr Cenne köyü yakınlarına konuşlandırdı. SMO içinde mümkün silahlı çatışmaları önlemek maksadıyla bölgede fliyet gösteren Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), alarma geçti. Silahlı kümelerin üstlendikleri stratejik noktalara ise tank ve zırhlı araçlar konuşlandırıldı. Çatışma yaşanma ihtimali halinde Şam Cephesi’ne destek vermesi mümkünlüğü güçlü olan İdlib bölgesini denetim eden ve El Kaide’nin Suriye kolu olmakla suçlanan Heyet Tahrir Şam’ı (HTŞ) engellemek amacıyla Afrin ve İdlib bölgesindeki stratejik noktalar TSK tarafından denetim altına alındı.

Özbek militanlar da Afrin’de
Suriye’nin kuzeybatısında yer alan Afrin bölgesinde fliyet gösteren SMO içindeki Hamza Tümeni’nin, Şam Cephesi ile muhtemel çatışmaya hazırlık maksadıyla bölgedeki bir grup Özbek savaşçı ile Afrin’in kuzeydoğu kırsalındaki Kafr Janneh köyü yakınlarında konuşlandığı bildirildi. Özbeklerin, SMO içinde Sultan Süleyman Şah (el-Amşat) fraksiyonuna bağlı Hamza Tümeni lideri Seyf Ebubekir ile irtibatlı olduğu ileri sürüldü. Özbek militanların yüklü olarak Lazkiye ilinin kıyı dağlarında konuşlandığı, Afganistan ve diğer ülkelerdeki cihatçı kümelerle birlikte rejim ordusuna karşı çatışmalara katıldıkları ve yüksek savaş yeteneklerine sahip olmaları ile dikkat çektikleri bildirildi.

Ankara’nın planı
Bölgedeki kaynaklara göre, Şam yönetimi ile görüşmelere hazırlanan Ankara, SMO içinde dağınık ve sistemsiz hareket eden dört ya da beş ana silahlı grubu dağıtıp yeniden yapılandırma kapsamında düzenlemeyi amaçlıyor. Bu kapsamda ilk uygulamaya Suqur el-Şamal Tugayı’nın tasfiye edilip SMO bünyesine alınması ile başlandı. Bölgedeki siyasi gözlemcilere göre, dağınık silahlı kuvvetlerin yeniden dizayn edilmesi “siyasi iklimle uyumlu”.