Ev sahiplerinin yüzde 42’si ne sınır ne de TÜFE dinledi

Ipsos araştırma şirketinin “kiracılar ve ev sahipleri” araştırmasına göre, yüzde 25 kira artış hududu olduğu 2024 yılının ilk 5 ayında, kontratı yenilenen kiracıların yarısının kira artışı yüzde 50’nin üzerinde oldu. Yüzde 30 üzeri diye bakıldığında bu oran yüzde 69’a yükseldi.

Kira sınırlamasının kalktığı ve kira artışlarının TÜFE’ye göre yapılmaya başlandığı Temmuz ve Ağustos aylarında kiraları yenilen kiracıların yüzde 35’inin kira artışı bu oranın üzerinde gerçekleşti.

Araştırmaya katılanlar kira artışlarının gelirlerinin üzerinde arttığını belirtirken, her 10 kiracıdan 8’i bugün taşınmak zorunda kalsa bütçesine uygun bir ev bulamayacağını düşünüyor.

Kiracıya göre hesaplamalar adil değil

Her ne kadar yeni kira düzenlemesinde yüzde 25 sonu kaldırılmış olsa bile kiracıların yarısı yeni kontrat devirlerinde ev sahiplerinin TÜFE’ye göre hesaplanacak olan orandan daha yüksek bir kira talebinde bulunacağını düşünüyor. Ve her 10 kiracıdan 9’u bu hesaplamanın adil olmadığını düşünüyor.

Ev sahipleri de mağdur

Yeni kira artış oranına karşın her üç ev sahibinden 2’si evinde mevcut kiracı olmasından ötürü maddi kaybı olduğunu düşünüyor.

Geçen sene ev sahiplerinin yüzde 70’i “Son periyotta kiralar daima artarken konutumda mevcut bir kiracının olması sebebi ile maddi kayba uğruyorum” sözüne katılırken bu yıl aynı tabire katılanların oranı yalnız bir kaç puan düşerek yüzde 66’ya geriledi.

Asıl ölçü meskenin bulunduğu semt

Evi kirada olan ev sahiplerinin yüzde 42’si , kira oranı yüzde 25 ile sınırlı olduğu devirde de, yeni kira artış oranı uygulamasında da kira artışlarını, konutlarının bulunduğu semtteki ortalama kira oranında yaptığını yahut yapacağını belirtiyor.

Temmuz ayından itibaren kira artışlarındaki yüzde 25 sonlandırılmasının kaldırılması konusunda kiracılar ve kirada evi olanların görüşleri epeyce farklı.

“İlişkiler bir süre daha sıcak kalacak”

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Ipsos CEO’su Sidar Gedik, geçen sene kiracı ve ev sahiplerine ilişkin araştırmanın ortaya koyduğu sonucun kiracıların ve ev sahiplerinin bir kısır döngü içinde olduğunu ifade ederek, “Üzerinden bir sene geçmesine karşın, resmi kira oranlarına getirilen sonlardaki düzenlemeler hala kısmen işe yarıyor ve sorun olduğu gibi hayatlarımızda var olmaya devam ediyor. Bu durumun sonucu olarak da ev sahipleri ve kiracılar arasındaki ilişkiler sıcaklığını koruyor.

Kiracılara oturdukları semtten ve konutlarından duydukları memnuniyeti sorduğumuzda son üç yıldır verilen karşılıklarda büyük farklar görmüyoruz. Bu yılki araştımamızda kiracıların oturdukları semtlerden duydukları memnuniyet oranı bir evvelki seneye kıyasla değişmedi” dedi.

Ev sahipleri açısından bakıldığında bu sene de geçen yıla bir tablo görüldüğünü ifade eden Gedik, “Yüzde 25 sonlandırılmasının kaldırılması konusunda kiracılar ve kirada evi olanların görüşleri hayli farklı. Kiracıların yüzde 17’si sonun kaldırılmasını desteklerken, kirada evi olanlar arasında bu oran yüzde 65. Enflasyondaki artışın yavaşlamasına paralel olarak konut fiyatlarının da istikrara oturması birkaç yılı bulacak. Mlesef, bu süreçte ev sahipleriyle kiracılar arasındaki tansiyon bir süre daha yüksek kalacak” değerlendirmesini yaptı.