Fehmi Koru: Dünyanın düzeni eskidi, yenisi ufukta görünmeye başladı, bizde farkında olması gerekenler uykuda

Fehmi Koru*

Bizde seçimin getirdiği gürültü sırasında siyasetçilerin etrafla fazla ilgilenecek halleri yok. Yok ama, ben tekrar de içlerinden lisan bilenlerin dünya sistemini etkileyebilecek ülkelerde neler olup bittiğiyle de ilgilenmelerini tavsiye ederim.

İkinci Dünya Savaşı’nın derhal akabinde, savaştan galip çıkan ülkelerin teşebbüsüyle oluşmuş ‘yeni dünya düzeni’nin, yavaş başlamış olan değişim ve dönüşümünde hızlanmalar giderek bariz hale gelmeye başladı.

Türkiye hala varlığı devam eden ‘dünya düzeni’ içerisinde göreli bir tesire sahipti; bu özelliğini sürdürebilmesi ve hatta yeni tertipte daha da güçlü bir pozisyona kavuşabilmesi gerekir. Bunun için de, her şeyden önce, dünyanın gittiği istikameti fark etmek ve gelişmeleri öngörebilmek kaide.

Siyasi yasaklı olduğu günlerde Güniz Sokak’taki meskeninin giriş katında konuklarını kabul eden Süleyman Demirel’i ziyarete gidenler, oturduğu masanın önündeki sehpanın üzerinde ağırlaşmış kitapları fark ederlerdi. Çoğu İngilizceydi o kitapların ve yurtdışından dönen dostları tarafından kendisine getirilmişlerdi. Bir ziyaretimde, şimdi yeni ABD’den geldiğimi öğrenince, yarım st beni sorularıyla sigaya çekmişti.

Turgut Özal’ın bir ABD seyahatinde, resmi program bulunmayan bir Pazar günü, Cumhurbaşkanı’nın yanına çağrılmış, bir köşesinde Semra Hanım’ın televizyon izlediği The Piazza otelinin geniş odasında, bir stten fazla son gelişmeler konusunda görüşlerini dinlemiştim. Araya girmeye çalıştığımda, bahis açmak istediğim bahislerde, Cumhurbaşkanı Özal’ın, benim atıfta bulunduğum kaynaklardan haberdar olduğunu anlıyordum.

Abdullah Gül de, Cumhurbaşkanlığı sonrasında da dünyadaki gelişmelerle ilgisini kaybetmemiş, yabancı konuklarıyla görüşmesi yanında, yeni çıkan kitapları getirterek okumaya devam etmiştir. Her gün istisnasız bir çok öteki gazete ve mecmua yanında New York Times gazetesini basılı nüshasından takip ettiğini de biliyorum.

Acaba AK Parti ve muhalefet partilerinde, liderler seviyesinde, dünya ile ilgi ne durumda?

Soruyu şu sıralarda zihnime üşüştüren, CHP’nin çok önemli bir vilayetimizde belediye başkanı adayı gösterdiği bir bayan siyasetçinin, kazandığı takdirde, kapısının DEM Partililer dışında herkese açık olacağını açıklaması ve bu açıklama üzerine patlayan tartışmalar…

Kentinde yaşayan hemşehrileri arasında kimilerine farklı muamele yapmaya hazırlandığını şimdi seçilmeden ilan eden bu siyasetçi tipine sahip çıkanlar var.

Hem de oldukça fazla.

Belediye binaları o kentin sonları içerisinde yaşayan insanlara hizmet emelli birer mekan. Herkes çekinmeden kapısından içeri girer ve bir işi varsa, hangi partinin mensubu ya da sempatizanı olmasına bakılmaksızın, kendisiyle ilgilenilir.

CHP’li başkan adayı bunu söyledi ve partisinin öndegelenleri ile bu seçimde seçilebilmek için gayret gösteren birtakım CHP’li adaylar açıklamaya karşı çıktılar.

İktidar sözcüleri ise, “Biz dememiş miydik?” havasında…

Tepkileri, CHP’nin DEM ile yakınlığına örnek gösteriyor iktidar tarafı…

İngiltere’nin bir kesimi olan Kuzey İrlanda’da bizdeki DEM Parti’nin mukabili sayılabilecek Sinn Fein isimli bir parti var; K. İrlanda’da, daima olarak Londra hükümetiyle uyumlu bir parti hakim iken, son 2022 seçiminde en çok oyu Sinn Fein aldı. İngiliz Parlamentosu’na çok önemli sayıda milletvekili gönderdiği aynıi, K. İrlanda’nın başbakanı sayılabilecek bir pozisyona da yeniden aynı partiden Michelle O’Neill getirildi.

2. İrlanda’yı dünyaya karşı babası terör örgütü üyeliğinden hapis yatmış O’Neill temsil ediyor; aslında Kraliçe 2. Elizabeth’in cenazesi ile yeni Kral 3. Charles’in taç giyme merasimlerine de K. İrlanda’yı temsilen o katıldı.

Geçen akşam, İngiltere’nin çok önemli gazetecilerinden Andrew Marr’ın TV programına katılan O’Neill, gazetecinin şu sorusuyla karşılaştı: “Dünyanın dört bir tarafında terörist muamelesi gören Hamas da gün gelir barışa ortak olabilir mi?”

Cevap: “Evet, sırf bizim örneğimize bakarsanız diyalogun ne kadar çok önemli olduğunu ve çatışmacı ortamı sona erdirecek tek yolun diyalogdan geçtiğini anlarsınız.”

Ben Londra’da yaşarken, Sinn Fein’in başkanları terörist sayıldıkları için, gazeteler ve televizyonlarda isimleriyle anılmazlar, o zamanki lider Gerry Adams ekrana çıktığında, BBC onun imgesini verir, lakin söylediklerini bir sanatçı seslendirirdi.

“Dünya değişiyor ve yeni bir dünya tertibinin ayak sesleri giderek süratlilik kazanıyor” diyorsam nedeni budur.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.