Hollanda, Kuran ve dil kurslarına sıkı denetim getiriyor

Yusuf Özkan

Hollanda hükümeti, Kuran ve lisan eğitimi verilen “hafta sonu okullarını” sıkı kontrol altına almaya hazırlanıyor.

Hükümetin, önümüzdeki yıldan itibaren hayata geçirmeyi planladığı yeni düzenleme ile çocukları “nefret, şiddet ya da ayrımcılığa teşvik eden” kurslar kapatılacak, ders gereçleri ve birtakım öğretmenlere yasak getirilebilecek.

Dini topluluklar, “inanç özgürlüğüne aykırı olduğu” gerekçesiyle yasal düzenlemeye tepki gösteriyor. Temel Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı Mariëlle Paul’a göre, Amsterdam’da Ajax – Maccabi Tel Aviv maçı sonrası yaşanan olaylar, yeni yasal düzenlemenin, toplumun kıymetlerine sırt çeviren bireylerle mücadele konusundaki ehemmiyetini bir defa daha ortaya koydu.

Hollanda’da devlet yardımı almayan ve resmi olarak tanınmayan hafta sonu okul ve kurslarının yasal olarak denetlenmesi mümkün değildi. Lakin Ankara’nın dayanağıyla Hollanda’daki Türkiye kökenli göçmen çocuklarına hafta sonları lisan ve kültür eğitimi verilmesi gayesiyle 2018 yılında açılan kurslar, kontrol tartışmalarını da beraberinde getirdi.

Selefilere ait mescitlerdeki kurslarda, çocuklara demokrasi karıştı görüşler ve LGBT+ bireylere yönelik nefretin aşılandığı haberleri de tartışmaların büyümesine neden oldu. Devrin başbakanı Mark Rutte’nin dile getirdiği tasaların akabinde, o zamanki hükümet, finansmanı yabancı ülke yahut kuruluşlar tarafından sağlanan bütün kursların kontrol altına alınması için harekete geçti.

Rutte kabinesi tarafından hazırlanan ve meclis çoğunluğu tarafından da desteklenen yasal düzenleme, geçtiğimiz günlerde işbaşına gelen sağcı hükümet tarafından yeniden ele alındı. Temel Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı Paul, yasaya son halini vererek, geçen hafta bakanlar şurasına gönderdi.

Bakan Paul, Hollanda medyasına yaptığı açıklamada, eğitim müfettişlerinin Çin devleti tarafından desteklendiği belirtilen hafta sonu okulları ile Selefi camilerindeki Kuran kurslarına müdahale edemediğini anımsatarak, bunu “sinir bozucu” olarak değerlendirdi.

Okullarda çocukların ayrımcılığa yahut nefrete karşı korunduğunu belirten Paul, bunu okul okul dışında da sürdürmeye kararlı olduklarını vurguladı. Fakat Ankara’nın dayanağıyla Hollanda’daki Türkiye kökenli göçmen çocuklarına hafta sonları lisan ve kültür eğitimi verilmesi gayesiyle 2018 yılında açılan kurslar, kontrol tartışmalarını da beraberinde getirdi.

Selefilere ait mescitlerdeki kurslarda, çocuklara demokrasi karıştı görüşler ve LGBT+ bireylere yönelik nefretin aşılandığı haberleri de tartışmaların büyümesine neden oldu.

Dönemin başbakanı Mark Rutte’nin dile getirdiği kaygıların akabinde, o zamanki hükümet, finansmanı yabancı ülke yahut kuruluşlar tarafından sağlanan bütün kursların kontrol altına alınması için harekete geçti.

Rutte kabinesi tarafından hazırlanan ve meclis çoğunluğu tarafından da desteklenen yasal düzenleme, geçtiğimiz günlerde işbaşına gelen sağcı hükümet tarafından yeniden ele alındı.

Temel Eğitimden Sorumlu Devlet Bakanı Paul, yasaya son halini vererek, geçen hafta bakanlar şurasına gönderdi.

Bakan Paul, Hollanda medyasına yaptığı açıklamada, eğitim müfettişlerinin Çin devleti tarafından desteklendiği belirtilen hafta sonu okulları ile Selefi camilerindeki Kuran kurslarına müdahale edemediğini anımsatarak, bunu “sinir bozucu” olarak değerlendirdi.

Okullarda çocukların ayrımcılığa yahut nefrete karşı korunduğunu belirten Paul, bunu okul okul dışında da sürdürmeye kararlı olduklarını vurguladı.

Yasa neler getiriyor?

Önümüzdeki yıldan itibaren yürürlüğe girmesi öngörülen yeni yasa ile çocuklara “Hollanda bedelleri ve demokrasiyle bağdaşmayan” görüşlerin dayatıldığı kursların kapatılması mümkün olacak. Nefret, ayrımcılık ve şiddete teşvik eden eğitim malzemeleri ile öğretmenlere de yasak getirilebilecek.

Yasa, 4 – 17 yaş arası çocukların gittiği tüm resmi olmayan Kuran kursu, gençlik dernekleri ve Çin okulları aynıi hafta sonu etkinliklerini kapsayacak. Yeni düzenleme uyarınca belediyeler, güvenlik üniteleri, veliler, öğretmenler yahut kursların mülk sahipleri tarafından yapılan ihbarlar, eğitim müfettişleri tarafından incelenecek.

Bakan Paul’a göre, denetimlere yalnızca, maddelerin ihlal edildiğine ilişkin makul kuşku bulunması durumunda, bağımsız bir tavsiye kurumunun onayı ile izin verilecek. Yasal düzenleme başta Müslümanlar olmak üzere, Hollanda’daki dini toplukluların reaksiyonuna neden oldu. Dini topluluklara göre, bu yasa, inanç özgürlüğü ile çelişiyor. Bakan Paul ise, düzenlemenin yalnızca Kuran kurslarını değil, Çin okulları, gençlik dernekleri de dahil olmak üzere gayrı resmi bütün hafta sonu etkinliklerini kapsadığını belirtti. Hollandalı bakana göre, iyi niyetli kursların bu düzenlemeden çekinmesini gerektirecek bir durum söylediği söz edilen değil.

Süreç nasıl başladı?

Türk hükümeti, 2018 yılında Avrupa’daki göçmen çocuklarının “dilini ve dinini unutmaması için” Hollanda’da da hafta sonu okullarının açılmasını kararlaştırdı.

Türkiye tarafından, Hollanda, Almanya, Fransa ve Belçika’daki okullara 15 bin euro para ve eğitim materyali takviyesi sağlandı. Aşırı sağcı bölümlerin reaksiyonlarının akabinde, devrin başbakanı Mark Rutte de Türkiye tarafından açılan hafta sonu okullarının kendisini “huzursuz ettiğini” açıkladı. aynı devirde Hollanda’da Selefilere ait mescitlerdeki Kuran kurslarında çocuklara “demokrasi ve hukukun üstünlüğüne karşı” fikirlerin dayatıldığı haberleri üzerine, hükümet kapsamlı bir inceleme başlattı.

Hollanda hükümeti, 2022 yılında “paralel toplum tehlikesine” karşı, hafta sonu kurslarının kontrol altına alınması için harekete geçti. Mark Rutte başkanlığındaki hükümet, çocuklara ayrımcılığı, hoşgörüsüzlüğü ve izolasyonu aşıladığı belirtilen “paralel toplumun” önüne geçmek maksadıyla, 2025 yılından itibaren yürürlüğe girmesi gayesiyle geçen yıl bir yasal düzenleme hazırladı. Finansmanı öteki ülke yahut kuruluşlarca karşılanan hafta sonu okullarının kontrol altına alınmasını öngören düzenleme, meclis çoğunluğu tarafından da desteklendi.

Türk hükümeti de, tartışmaların akabinde Hollanda’daki göçmen çocuklarına lisan ve kültür eğitimini internet üzerinden vermeye başladı.