Kanser ilacında “erişim krizi”: Mahkeme tedbirleri sıkılaştı, hastalar zamanla yarışıyor!

SGK’nın listesinde olmayan hayati kanser ilaçlarına erişim için bölge mahkemelerinde açılan davalarda zamanla yarışan hastalar, Yargıtay’ın aralık ayında aldığı kararların ardından çok sayıda tedbir talebinin reddedildiğini söylüyor. İddialara göre bazı mahkemeler tedbir taleplerini sistematik biçimde geri çevirirken hastalar “ilaca erişim krizi” içinde mücadele veriyor.

Türkiye’de kanser ve bazı nadir hastalıkların tedavisinde kullanılan, SGK’nın “bedeli ödenecek ilaçlar listesi” dışında kalan ilaçlar nedeniyle hastalar ihtiyati tedbir talepli davalara yöneliyor. Ancak Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin geçen aralıkta verdiği kararların ardından, mahkemelerden tedbir çıkarılması daha sıkı şartlara bağlandı, uygulama bölge mahkemelerinin takdirine bırakıldı. Bu da ülke genelinde farklı kararlar doğurarak tedavi sürekliliğini riske atıyor.

“Ölümden sonra bile ret”

Ankara’da 37. İş Mahkemesi’nde açtığı davada tedbir kararı çıkmadığı için oğlunun ilaca ulaşamadığını anlatan bir anne, dokuz aylık mücadele sonunda çocuğunu eylül ayında kaybettiğini söyledi. Doktor raporları ve önceki olumlu klinik yanıta rağmen tedbirin ısrarla reddedildiğini belirten anne, “Son derece pahalı olan ilaç için parayı temin etsek bile mahkemenin onayı olmadan kullanamazdık. Çocuğumuzu kaybederken biz sadece ret kararlarını okumakla yetindik.” dedi. Ailenin, ölümden bir ay sonra gelen mahkeme kararında da ret gördüğü ifade edildi.

Mahkeme hakkında ağır iddialar

Cumhuriyet’in haberine göre, hasta yakınları ve avukatlar, aynı mahkemenin ilaç temini davalarının tamamını reddettiğini, bilirkişi raporları ve bazı Yargıtay içtihatlarını dikkate almadığını öne sürdü. İddialara göre, mahkeme hakimi duruşmalarda hasta yakınlarına kötü muamelede bulundu; SGK avukatlarını yönlendirmeye çalıştı. Bir başvurucunun aktardığına göre hâkim, “Herkese yaşam hakkı vermeye gerek yok” ifadelerini kullandı. Bu iddialar, yargısal tutumun hastalar üzerinde ekonomik ve hukuki yük doğurduğu eleştirilerini artırdı.

“Zamanla yarışıyorlar, geri ödeme kapsamı genişletilsin”

İstanbul Eczacılar Odası Başkanı Şeker Pınar Özcan, kanser hastalarının zamanla yarıştığını vurgulayarak şunları söyledi: “Bu ilaçlar sağlık kurulu raporlarıyla da alınabiliyor ancak alınamadığı durumlar çok fazla. Hastaların bu mahkemelerin sonuçlanmasını bekleyecek ekonomik durumları ve zamanları olmuyor. Zaten SGK eninde sonunda bunları ödüyor ama tedavinin bir an önce başlaması gerekiyor çünkü kanser hastaları zamanla yarışıyor. İlaçların bir an önce geri ödeme kapsamına alınması gerekiyor.”