KPMG: AB ile iş yapan her şirket Zeka Yasası’na uyumlu hale gelmeli

HANDE BERKTAN

AB’de kabul edilen Yapay Zekâ Yasası, şirketlerin yapay zekâ sistemlerini uyumlu hale getirme ve etik kullanımını sağlama gayretlerine odaklanarak inovasyonu teşvik etmeyi amaçlıyor. Şirketlerin bu yasaya ahenk sağlamak için yapay zekâ sistemlerini tahlil etmesi ve bir stratejik yol haritası oluşturması kritik değer taşıyor.

Bloomberght.com için AB Yapay Zeka Yasası’na ilişkin sorularımı yanıtlayan KPMG Türkiye İnovasyon ve Teknoloji Danışmanlığı Lideri Gökhan Mataracı “AB Yapay Zeka Yasası, temel hakları, demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü ve çevresel sürdürülebilirliği korumak için risk temelli bir yaklaşım benimseyerek kapsamlı bir düzenleme getiriyor. Maddede, yapay zekânın tarifi hayli geniş tutulmuş. Bu, kolay teknolojilerden derin öğrenme ve üretken yapay zekâya kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bu nedenle çok spesifik muafiyetler dışında, farklı bölümlerde fliyet gösteren şirketlerin bu düzenlemelerden etkileneceği öngörülüyor. Şirketlerin yapay zekâ sistemlerini bu standartlara uygun hale getirmeleri ve etik kullanımı sağlamaları gerekecek.” değerlendirmesini yaptı.

“AB Yapay Zeka Yasası kuralları, 2025’de uygulanmaya başlıyor”

Şirketlerin, AB Yapay Zeka Yasası’nın ahenk sürecine dair Gökhan Mataracı “Genel maksatlı yapay zekâ yönetme kurallarının 2025’in başlarında uygulanması beklenirken daha katı düzenlemeler ve kontrollere tabi olan yüksek riskli yapay zekâ sistemlerinin 2026 yılının ilk yarısına kadar yasaya uyumlu hale getirilmesi gerekecek. Yasaya ahenk sağlamayan şirketlerin önemli yaptırımlarla karşılaşacağı öngörülüyor. Cezalar, ihlalin büyüklüğüne ve şirketin büyüklüğüne göre değişiklik gösteriyor. Bu, pazardan men cezalarından önemli para cezalarına kadar çeşitli hallerde gerçekleşebilir. Örneğin, 35 milyon euroya varan ya da global cironun yüzde 7’sine kadar para cezaları söylediği söz edilen olabilir” dedi.

AB ile iş yapan Türk şirketler, AB Yapay Zeka Yasası koşullarına hazır mı?

AB ile iş yapan Türk şirketlerin, AB Yapay Zeka Yasası’ndan nasıl etkileneceklerini KPMG Türkiye İnovasyon ve Teknoloji Danışmanlığı Lideri Gökhan Mataracı “Türkiye’deki şirketler, AB ülkeleriyle ticaret yapıyor ya da bu ülkelere ürün ve hizmet ihracatı gerçekleştiriyorsa AB Yapay Zekâ Kanunu’na ahenk sağlamak zorunda kalacaklar. AB pazarındaki müşterileri ya da iş ortakları olan şirketlerin yasal düzenlemelere uygun olmaları talep edilebilir. Bu durum, tedarik zinciri süreçlerini, iş birliklerini etkileyebilir ve Türk şirketlerinin AB pazarındaki rekabet gücünü etkileyebilir” şeklinde anlattı.

“Yasaya ahenk çerçevesinde, Türk şirketleri teknoloji yatırımlarına daha çok sermaye ayırmak durumunda”

Türk şirketlerinin, yasaya ahenk çerçevesinde, teknoloji yatırımlarına daha çok bütçe ayırmaları kaçınılmaz olacak. Gökhan Mataracı “Yeni düzenlemeler, Türk şirketlerinin teknoloji transferi, araştırma ve geliştirme fliyetleri ile inovasyon stratejilerini şekillendirebilir. Ahenk sağlanması için ek finansmana ve kaynaklara ihtiyaç duyulabilir. Bu durum, şirketlerin yatırım ve finansman stratejilerini etkileyebilir ve belli alanlarda yatırımların ağırlaşmasına neden olabilir. Son olarak, yapay zekâ teknolojilerinin geliştirilmesi, dağıtımı ve kullanımı için makul kuralların ve standartların takip edilmesi gerekecek. Buna göre, Türkiye’deki şirketlerin ahenk sağlamak ve rekabet güçlerini korumak için çeşitli stratejiler geliştirmesi gerekeceği açık” değerlendirmesinde bulundu.

AB Yapay Zeka Yasası, global ekonomileri nasıl etkileyecek?

AB Yapay Zekâ Maddesi’nin dünya genelindeki ülkelerin kendi kanunları için bir “taslak” fonksiyonu görebileceği tahmin ediliyor. KPMG Türkiye İnovasyon ve Teknoloji Danışmanlığı Lideri Gökhan Mataracı “ABD ve Çin benzeri teknoloji öncüleri yapay zekâyı düzenleme yollarını ararken Avrupa yasama organları, neredeyse her kesim ve iş için çok önemli bir teknoloji olan yapay zekâ için global bir standart belirlemeyi amaçlayan kuralları hazırlayarak öncülük etmiş oldu. Genel olarak, AB Yapay Zekâ Maddesi’nin global iktisada tesiri, tesirli bir şekilde uygulanmasına, mevcut düzenlemelerle uyumluluğuna ve yenilik ile etik fikirler arasındaki dengeyi sağlama yeteneğine bağlı olacak. İlk etapta işletmeler için zorluklar oluşturabileceği gibi, aynı vakitte KPMG’nin de global olarak yıllardır hizmet olarak sunduğu sorumlu yapay zekâ gelişimini teşvik edebilir. Avrupa’nın global yapay zekâ alanındaki rekabetçiliğini artırabilir” yorumunda bulundu.

“Yapay zekanın, global işgücünün yüzde 40’ını etkilemesi bekleniyor”

Yapay zeka teknolojilerinin, global işgücü üzerindeki tesirine dair Gökhan Mataracı “İş gücü açısından baktığımızda yapay zekâ teknolojileri ilerledikçe iş kaybı tasalarının arttığını görüyoruz. IMF’in aktüel bir raporuna göre, yapay zekânın global istihdamın neredeyse yüzde 40’ını etkileyeceği öngörülüyor. Bu durum bilhassa gelişmiş ekonomilerde daha büyük bir risk oluşturuyor, lakin bu ekonomiler vakitte yapay zekâ yararlarını daha iyi değerlendirebiliyor. Gelişmiş ekonomilerdeki işlerin yaklaşık yüzde 60’ı yapay zekâ tarafından etkileneceği öngörülürken bu durumun bilişsel vazifelere dayalı işlerin yaygınlığından kaynaklandığı düşünülüyor. Gelişmekte olan ekonomilerde bu tesirin yüzde 40, düşük gelirli ülkelerde ise yüzde 26 olacağı öngörülüyor. Bu durum, gelişmekte olan ve düşük gelirli ülkelerin yapay zekânın yararlarını daha az değerlendireceği manasına geliyor” diye konuştu.

“Ülkelerin eğitim programları, yapay zeka teknolojisine ahenk çerçevesinde güncellenmeli”

AB Yapay Zekâ Yasası, yapay zekânın istihdam üzerindeki tesirini ele almak için kararlar içeriyor ve iş gücünün yeniden eğitilmesinin ve marifet geliştirme teşebbüslerinin kıymetini vurguluyor.
Eğitim programlarının günün teknolojilerine uyumlu bir vizyon ve anlayışa çekilmesi gerekliliğini vurgulayan Gökhan Mataracı “Eğitim ve eğitim programlarına yatırım yaparak otomasyonun işler üzerindeki olumsuz tesirlerini hafifletmeyi ve daha kapsayıcı bir dijital ekonomiyi teşvik etmeyi amaçlıyor. Ek olarak, bu kanunların hayata geçmesi, yapay zekâ uyumlu, etik ve kontrolü odaklı yeni iş rollerinin oluşturulmasını sağlayabilir. Sonuç olarak, AB Yapay Zekâ Maddesi’nin dünya ekonomilerine ve iş gücüne tesiri karmaşık ve çeşitli olacaktır. Bu tesirlerin doğru şekilde yönetilmesi ve uygun siyaset tedbirleri alınması değerlidir, böylelikle yapay zekâ teknolojilerinin getirdiği fırsatlar en iyi şekilde kıymetlendirilebilir ve mümkün riskler en aza indirilebilir” açıklamasını yaptı.