Putin, Kuzey Kore’yle neden ‘çok derin ilişkiler’ kurmak istiyor?

Rusya’daki gelişmeleri yakından izleyenler aylardır, Devlet Başkanı Vladimir Putin‘in Kuzey Kore’yi ziyaret edeceğini biliyor.

Kuzey Kore lideri Kim Jong Un geçen yıl, büyük yeşil kurşun geçirmez treni Rusya’nın Uzak Doğu bölgelerinde dolaşmış, Kim Putin’i ülkesine davet etmişti. Davete yöntemine uygun şekilde olumlu cevap verildi.

Ancak uzun müddettir beklenen bu ziyaretin yalnızca birkaç gün sonra gerçekleşeceği söyleniyor: Güney Kore kaynaklarına göre Putin yarın Kuzey Kore’ye gidebilir. Uydu görüntüleri de Kuzey Kore’de hazırlıkların sürdüğünü gösteriyor.

Kesin olan bir şey var: Hem Rusya’da hem de yurt dışında bu ziyaretle ilgili herhangi bir haber için yaygara koparan gazeteciler var.

Kremlin, ziyaretle ilgili detayların vakti gelince açıklanacağını duyursa da, spekülasyonlar en yüksek düzeyde.

Peki Putin’in Kuzey Kore ziyareti önemli? Rusya lideri niçin ziyareti bu devirde yapacak?

Öncelikle, Putin’in Kuzey Kore’yi yalnızca ikinci defa ziyaret edeceğini hatırlatmak gerek. İlk ziyaret 2000 yılındaydı. O dönem Putin yeni Rusya Devlet Başkanı olmuştu. Kim Jong Un’un babası Kim Jong Vilayet hala Kuzey Kore’nin aziz başkanıydı.

Ancak bunun da ötesinde iki ülke arasındaki ilişki (Sovyetler Birliği periyodundaki seviyede olmasa da) artık karşılıklı memnuniyetten karşılıklı yarara dönüştü. Bu da Batı’yı endişelendiriyor.

Kremlin’den yapılan açıklamada, Rusya ile Kuzey Kore arasında “çok derin ilişkiler” kurulabileceği belirtildi. Bunun kimseyi ilgilendirmemesi gerektiğini vurgulandı ve alakalarını geliştiren iki ülkeye meydan okumayı düşünenlere “bir sefer daha düşünmeleri” tavsiye edildi.

İki tarafın birbirinden tam olarak ne istediğine dair birçok spekülasyon var. Görünüşe göre bu noktada, ikmal materyallerinin güvenliği konusu ön plana çıkıyor.

‘Cephane, inşt çalışanları, gönüllüler’

Siyaset bilimci ve Putin’in müttefiki Sergey Markov, Rusya’nın muhtemelen cephane, inşt personelleri ve hatta Ukrayna’da cepheye gitmek için gönüllüler aradığını söylüyor.

Markov’a göre Kuzey Kore de karşılığında, Rusya’dan çeşitli eserler ve askeri amaçları için teknolojik yardım alabilir. Markov bu noktada, Kuzey Kore’nin uzun menzilli füze programını hatırlatıyor ve Pyongyang’ın bu programla ABD’yi vurabilecek pozisyonda olduğunu söylüyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde uluslararası alanda giderek tecrit edildi.

Hiç kuşku yok ki, Rusya’nın Ukrayna’da sürdürdüğü savaşı “beslemesi” gerekiyor.

Bloomberg’in geçtiğimiz günlerde Güney Kore Savunma Bakanlığı’na atıfla verilen bir haberinde, Kuzey Kore’nin Rusya’ya yaklaşık 5 milyon top mermisi gönderdiği iddia edildi.

Rusya aynıi yaptırımları ve Batı’yı şiddetle küçümseyen, ticaret yapmak isteyen bir ortak bulmak Rusya için çok önemli.

Sonuçta Rusya ve Kuzey Kore, dünyada en çok yaptırım uygulanan iki ülke.

Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımların nedeni, nükleer silah geliştirmesi ve bir dizi balistik füze denemesi gerçekleştirmesi.

Moskova, bu yılın başlarında Pyongyang’a yönelik yaptırımlara önemli bir darbe indirdi. Rusya, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’nun Kuzey Kore’yi denetleyecek heyetin genişletilmesini öngören karar tasarısını veto etti.

Dostça bir diplomatik atılımdı bu.

Hatta Rusya ve Kuzey Kore önderleri, temkinli ve iş odaklı olsalar da, birbirlerinin gerçek bir dostu bile olabilir. Putin, Şubat ayında Kim’e, lüks bir Rus limuzin armağan etti (BM yaptırımlarını ihlal ederek).

Kim, Putin’e yakın vakitte gönderdiği iletide, Kuzey Kore’nin Rusya’nın “yenilmez silah arkadaşı” olduğunu söyledi.

Ancak bu yalnızca, diğer seçeneklerin olmadığı iş odaklı bir alaka olabilir.

Açıkça söylemek gerekirse Kuzey Kore, tecrit edilmiş bir Rusya için artık daha büyük bir kıymete sahip. Pyıongyang, Moskova’nın dostlara ihtiyacı olduğunu düşünüyor.

Kuzey Kore, nükleer programı nedeniyle uluslararası yaptırımlara maruz kaldı.

Putin, Kuzey Kore’yi ziyaret ederek kendisini eleştirenlere istediğini yapabileceğini ve yapacağını basitçe gösterebilir.

Batı’nın ülkesine uyguladığı yaptırımlara şimdilik bir tahlil bulabilir.

Görünüşe bakılırsa öbür ülkeleri de, yaptırımları ihlal etmeye ve Rusya’ya silah satmaya ikna etmeye çalışıyor.

Putin, Ukrayna’da “özel askeri operasyon” yürütmesine karşın dünyanın dört yanındaki ülkelerle yeni ilişkiler mi kuracak? Evet, kesinlikle bunun için çabalıyor.

Rusya lideri, komşu ülke Ukrayna’ya asker gönderme buyruğu vermesinden bu yana, Batı’nın hakimiyetinin sona erdiğini öne sürdü. Kendisiylefikirde olan yahut en azından bu ideolojiye açık olanlara da kur yaptı.

Yakın vakitte St. Petersburg’da düzenlenen bir ekonomi forumunda, Putin’in çok önemli konuklarından birinin, yaptırımların acısını sert şekilde hisseden bir diğer ülke olan Zimbabve’nin başkanı olması tesadüf değil.

Rusya, dünyada şarkıyı söyleyen birçok dostunun olduğunu göstermek için kendisini zorluyor. Asya’dan, Latin Amerika’dan, Afrika’dan, ABD liderliğindeki dünyaya inançlarını kaybetmiş herkesi saflarına bekliyor.

Gerçekten de, Zimbabve Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa forumda sahneye çıktığında, konuşmasında Putin’in moda sözcüklerini kullandı. “Küresel hegemonyasını” desteklemeye kararlı kibirli Batı’ya karşı, ne kıymetine olursa olsun, yeni bir “çok kutuplu dünya” kurulması gerektiğini söyledi.

Putin, İran’la da yakın ilişkiler kurma çabasında

Putin ayrıyeten, askeri ürünlerini (Tahran örneğinde insansız hava araçlarını) satmaya istekli olan, yaptırımlardan ötürü darbe alan bir diğer ülke olan İran’la da daha yakın ilişkiler kurma uğraşında. Ve şayet bu Batı’yı rahatsız ederse, Putin için çok daha iyi olur.

Başkan Putin sonunda Pyongyang’a giden uçağına bindiğinde, bu manzaraların dünyayı büyüleyeceğini ve seçeceği ortaklarla hem iş hem de siyaset yapmaya istekli olduğuna dair hiçbir kuşku bırakmayacağını biliyor.

Çin’in, Rusya’nın Kuzey Kore’yle yakınlaşması konusunda çekinceleri var. Ancak Rusya lideri görevdeki beşinci döneminin ilk yurt dışı gezisini Çin’e yapmıştı. Vladimir Putin ve Şi Cinping bir araya geldiklerinde tüm kırmızı çizgileri çizmişlerdi. Rusya’nın Doğu’ya yöneldiğini duyurmasının sembolüydü bu gezi.

Çok az ülke diktatörlük merasimini Rusya kadar gösterişli yapar fakat Kuzey Kore bu mevzuda kesinlikle herkese parasının karşılığını verebilir. Rusya’nın klâsik demokrasiden uzaklaşmasıyla birlikte iki ülkenin başkanları arasındaki fark azalıyor.

Elbette bu, Avrupa ve Batı ile kültürel ve tarihi bağları göz önüne alındığında, sıradan Rusların ülkelerinin Kuzey Kore ile artan yakınlığını memnuniyetle karşıladığı manasına gelmiyor. Putin’in katlanmak zorunda kalacağı potansiyel risklerden biri bu. İki güçlü önderin görüşmesi sonrası, Batılı güçlerin atacağı yeni adımlar da gayreti.

Sonuçta iki başkanın hangi bahislerde mutabakata vardığını büyük olasılıkla öğrenemeyeceğiz. Kim Jong Un geçen yıl Rusya’ya geldiğinde de öğrenememiştik.

Ancak görünen o ki, Batı’ya meydan okuyan Putin’in, dünyanın en fazla tecrit edilen ülkesi Kuzey Kore’de şu mesajı vermesi için sahne hazırlanacak:

“İstediğimi yapabilirim – beni izleyin.”