PYD/YPG, Fırat’ın batısını boşaltıyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de çekiliyorlar

Halep’te neler oluyor?

Mart 2020’de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde ateşkes ilan etmiş; iki ülke ordularının bölgede ortak devriyeler gerçekleştireceği açıklanmıştı.

Şu anda bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait çok sayıda müşahede noktası bulunuyor.

Bölgede silahlı kümelerle Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden aktarılan bilgilere göre söylediği söz edilen silahlı gruplar, ilk 48 stte 20 kilometreye yakın uzaklık kat etti. 29 Kasım’da ise HTŞ liderliğindeki kümelerin Halep’in kalbine girdiği iddia edildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi hem silahlı kümelerden hem de Suriye ordusundan çok sayıda kişinin öldüğünü bildirdi. Gözlemevi’ne göre ilk iki günde 120’den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi öldü, Suriye ordusu da 60’tan fazla kayıp verdi.

Türkiye temkinliŞam’ı işaret ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova’nın, silahlı kümelerin saldırısını “Suriye’nin egemenliğinin ihlali” olarak gördüğünü açıkladı. Peskov, “Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal sistemi yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi. 

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep’te yaşanan çatışmalarla ilgili açıklamasında “İdlib’e yönelik son periyottaki saldırıların” altını çizdi ve “son günlerde yaşanan çatışmaların bölgedeki gerginliği istenmeyen şekilde artırdığına” dikkat çekti. “Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük değer teşkil etmektedir” diyen Keçeli, “Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz ehemmiyet ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok dikkatle takip ediyoruz” sözlerini kullandı. 

Kritik değerdeki M5 yolu hedefte

Resmî kaynaklara göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu kavşağı olan M5’in bir kısmını denetim altına almayı başardı. M5, Suriye’nin Ürdün sonu yakınlarında başlayan ve Türkiye sonu yakınlarındaki Halep’e kadar uzanan otoyol. 

İdlib vilayetini uzunluktan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep’i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye’nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep’i de besliyor.

Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari süreçlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye’nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesitlerine buğday ve pamuk nakliyeciliği için kullanılıyor. Ayrıyeten Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.

Bölgede hangi güçler bulunuyor?

Suriye, Rusya ve İran; yeni saldırı dalgasının HTŞ dayanaklı silahlı kümelerin Halep’in denetimini tamamen ele geçirmesine yol açabileceğinden kaygı ediyor.

İran İhtilal Muhafızları’nın çok önemli kumandanlarından Kioumar Pourashemi’nin Halep’teki çatışmaların ilk stlerinde öldürüldüğü bildirilirken, Rus hava taarruzları bilhassa Suriye ordusunun çok önemli bir akaryakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal’da ağırlaştı.

Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve evvelden “Kaplan Kuvvetleri” olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni’ni bölgeye konuşlandırdı. Şam tarafından konuşlandırılan birlikler arasında Filistin Kudüs Tugayı ve Rus imali çağdaş T-90 tankları ve T-72’nin geliştirilmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer alıyor.

Yıllardır İdlib’i denetim eden ve eski ismi El-Nusra Cephesi olan, kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun “terör organizasyonları” listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ’yi “terör örgütü” olarak kabul ediyor. 

Türkiye-Suriye olağanlaşma çabaları

Saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında olağanlaşma eforlarının hızlandığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğinin dile getirildiği bir periyotta gerçekleşiyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan’a yaptığı ziyaretlerin akabinde uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada “Hâlâ Esad ile görüşmeyi umuyorum. Zira Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını yok etmemiz gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barışın temeli var. Bunu sağlamak için atılacak adımlar net ve açıktır. Olağanlaşma için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu olağanlaşmanın Suriye topraklarında barış ve huzurun kapılarını açacağına inanıyoruz” demişti. 

Rusya ile Türkiye arasında uyuşmazlık mı var?

Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, geçtiğimiz haftalarda yapılan Astana22 toplantısı sırasında Rus haber ajansı Tass’a verdiği röportajda Türkiye’ye Suriye’de “işgalci güç” demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askerî varlıkları “işgalci” olarak tanımlıyor ama Astana iştiraki Moskova’nın Ankara’yı açıktan bu şekilde tanımlamaktan uzak durmasını sağlıyordu. 

NAMIK DURUKAN YAZDI

Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e ağır bombardıman

HTŞ liderliğindeki gruplar bir sefer daha kentin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre yaklaştılar 

HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, merkeze ilerliyor: Şam-Halep karayolu da denetimlerine girdi

Rus savaş uçakları Halep’i vurdu: HTŞ takviyeli gruplar, YPG’nin denetimindeki havlanına saldırı hazırlığı yapıyor

İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı kümelerin denetimine girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı

SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgesinde hücuma geçti; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor