Rekor düşük katılımla yapılan İran seçimlerinde sandalyelerin çoğunluğunu radikaller kazandı

Katılımın yüzde 41 ile rekor seviyede düşük gerçekleştiği İran’daki parlamento seçimlerinde, radikaller sandalyelerin çoğunluğunu kazandı.

Ilımlı ve reformcu isimlerin büyük bir kısmı, Cuma günü yapılan seçimlere katılamadı.

Bu ülke tarihinin en büyük protesto dalgası olan Mahsa Amini eylemleri sonrası ilk seçimlerdi.

İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi düzenlediği basın toplantısında, 61 milyon seçmenin 25 milyonunun oy kullandığını söyledi.

Kullanılan oyların yaklaşık yüzde 5’inin de “geçersiz” olduğu açıklandı.

Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, resmi datalar öncesi seçimlere, “tutkulu katılım” olduğunu savunmuştu. Reisi iştirakin, “İslam Cumhuriyeti muhaliflerine sert bir darbe” olduğunu da iddia etmişti.

Uzmanlar, ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in oy verme davetine rağmen iştirakin düşük olmasının siyasete duyulan hayal kırıklığının bir göstergesi olduğunu aktarıyor.

2020’deki son parlamento seçimlerinde katılım yüzde 42 olarak gerçekleşmişti. Evvelki seçimlerde ise katılım yüzde 50’nin üzerinde gerçekleşiyordu.

İran’ın resmi seçim kurulu, parlamentodaki 290 sandalyeden 245’inin ilk cinste belli olduğini duyurdu.

Gerekli oyların yüzde 20’sini alamadıkları için kalan 45 sandalye ikinci tur seçim yapılacak.

Ülke çapında kazanan adayların çoğu, İslami Cumhuriyete sıkı sıkıya bağlı, siyasi ve sosyal özgürlüklere karşı muhafazakar tutucular oldu.

İran’da dini başkanın seçimi ile de görevli olan 88 üyeli Uzmanlar Meclisi seçimi için de Cuma günü oy kullanıldı. Yeni meclis sekiz yıl mühletle görev yapacak.

İslam Cumhuriyeti’nin en güçlü figürü ve başkomutanı Ayetullah Hamaney 84 yaşında.

EPA

Eski cumhurbaşkanları da tepki göstermişti

Milletvekili seçimlerinde olduğu, Uzmanlar Meclisi seçimlerine de birçok aday çeşitli nedenlerle katılamadı.

Engellenenler arasında, daha önce 24 yıl boyunca Uzmanlar Meclisi’nde görev yapmış ölçülü siyasetçi eski cumhurbaşkanı Hasan Manevî de vardı.

Ruhani, Ocak ayında buna kararların “ulusun sisteme olan inancını zayıflatacağı” ikazını dile getirmişti. Fakat eski cumhurbaşkanı yeniden de Cuma günü oy verdi.

Bir öbür eski cumburbaşkanı Muhammed Hatemi ise oy vermeye gitmedi. Hatemi geçen ay, İran’ın “özgür ve rekabetçi seçimlerden çok uzak” olduğu ikazında bulunmuştu.

Nobel Barış Mükafatı sahibi, tutuklu insan hakları savunucusu Narges Muhammedi, “gaddarca” bastırıldığını söylediği Mahsa Amini protestoları sonrası yapılan seçimleri “sahte” olarak niteledi.

2022 yılında 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin başını düzgün örtmediği gerekçesiyle gözaltına alınıp, polis nezaretinde hayatını kaybetmesi sonrası büyük protestolar yapılmıştı.

Bu protestolarda yüzlerce kişi öldürüldü, binlerce kişi yaralandı, binlerce kişi de mahpusta bulunuyor. Protestolarla bağlı idam edilenler de bulunuyor.

• Annesi Mahsa Amini’yi ilk defa anlatıyor: ‘Sessiz ızdırabımızın cenneti sarsacak güçte olduğuna eminim’
• Mahsa Amini’nin vefatının 1. yılı: ‘Güvenlik güçleri mezarı başında anma merasimi düzenlenmesini engelledi’