Alman Bilim ve Politika Vakfı: Almanya CHP’li belediyelere mali destek verebilir

Almanya’nın saygın niyet kuruluşu Bilim ve Siyaset Vakfı’nın (SWP), Türkiye’deki siyasi güç dengelerinde 31 Mart yerel seçimleri ile yaşanan değişimin mercek altına alındığı raporunda, Almanya ile Türkiye ilgilerinin CHP’li belediyeler ile yoğunlaştırılacak, derinleştirilecek iş birliği ile canlandırılabileceğine dikkat çekiliyor.

SWP bünyesindeki Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) Müdürü Dr. Hürcan Aslı Aksoy ile uzman Dr. Yaşar Aydın tarafından kaleme alınan raporda önce yerel seçim sonuçlarına ilişkin dikkat cazibeli müşahede ve değerlendirmelere yer veriliyor.

“Erdoğan’ın karizması zedelendi”

CHP’nin yerel seçimlerdeki başarısı “Tarihi galibiyet” sözleriyle tanımlanırken, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise seçmen tarafından, “Sadece ekonomik sefalet nedeniyle değil, aynı vakitte artan yolsuzluk ve kayırmacılık nedeniyle cezalandırıldığına,” seçmenin izlediği istikrarsız para siyasetinin faturasını Erdoğan’a yerel seçimlerde kestiğine işaret ediliyor.

Seçim hezimeti nedeniyle Erdoğan’ın “karizmasının zedelendiğine” dikkat çekilen raporda, “Muhtemelen bu seçimden çıkan en çok önemli mesaj, 2028 cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinde bir iktidar değişikliğinin ilkesel olarak mümkün olduğudur” tabirlerine yer veriliyor.

SWP raporunda ayrıyeten, “Kimlik siyasetinin reddi, Erdoğan’a bir ders” alt başlığı altında, yerel seçim sonuçlarının artık Türkiye siyasetindeki bir değişime işaret ettiği, laik-dindar, Alevi-Sünni, Türk-Kürt kültürel ve etnik kimlikler üzerinden yapılan siyasetin ehemmiyetinin azalmakta olduğu kaydediliyor.

“Sonun başlangıcı mı?”

“Erdoğan periyodunun sonunun başlangıcı mı?” sorusuna cevap aranan raporda, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yerel seçimlerden farklı sosyo-politik dinamiklere tabi olduğuna vurgu yapılıyor, ayrıyeten Erdoğan’ın partisinden daha tanınan olduğu hatırlatılıyor.

Bununla birlikte uzmanlar, “Erdoğan’ın görev mühletinin kalan dört yılı çok sayıda sınamayı beraberinde getirecektir. Bunları popülaritesini kaybetmeden atlatması çok zor olacaktır” öngörüsüne yer veriyor.

Erdoğan’ın bir sonraki seçimlere kadar popülaritesini yeniden artırmasını zora sokacak beklenen zorluklar ise özetle şöyle sıralanıyor: Erdoğan’ın sağ cenahtaki mevcut ve potansiyel müttefikleri de büyük ölçüde oy kaybetti. Yeniden Refah Partisi ile Erdoğan’ın yeni bir rakibi var. Ayrıyeten büyükşehirlerin muhalefete kaptırılması, iktidar seçkinlerinin kamu kaynaklarına erişimini daha da kısıtlayacak ve bu da daha fazla seçmeni AKP’den uzaklaştıracak.

“Otokrasiye daha fazla kayma tehlikesi şimdilik önlendi”

Seçim mağlubiyetiyle birlikte Erdoğan’ın Anayasayı değiştirerek iktidarda kalma planlarının da “ağır bir darbe almış” olduğu kaydedilirken, “Eğer Erdoğan Anayasa değişikliği için referandum daveti yaparsa, bundan sonuç alabilmek için bir sefer daha ekonomik popülizme ve seçim ikramlarına güvenmek zorunda kalacak. Bu da Türk iktisadının toparlanmasını engelleyecek ve bundan ötürü siyasi olarak da sürdürülemez olacaktır. Bundan Ötürü otokrasiye doğru daha fazla kayma tehlikesinin şimdilik önlendiği sonucuna varılabilir” tespiti aktarılıyor.

“Türk finans ve iş dünyası CHP’ye yönelebilir”

Raporda, otokratik yönetim sisteminin konsolidasyonunu önlemeye çalışan ve Erdoğan sonrası periyoda hazırlanan CHP için yerel seçimlerden ilk parti çıkmanın ise iyi bir başlangıç noktası olduğu vurgulanıyor.

Bu galibiyetle birlikte CHP’nin “yeni bir güç” olarak ortaya çıktığına işaret ediliyor, beş yıl boyunca yöneteceği yerel idarelerle birlikte ülkedeki siyasi ve ekonomik yükünün da daha artacağına dikkat çekiliyor.

CHP’li belediyelerin nüfusun yüzde 62’sine ev sahipliği yaptığına, bu bölgelerde gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 73,4’ünün üretildiğine ve tüm tasarruf mevduatlarının yüzde 84,5’inin de yeniden bu vilayetlerde tutulduğuna dikkat çekilen raporda, “Bu vilayetler Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 79,6’sından sorumludur ve burada kişi başına düşen milli gelir 9 bin 588 dolar ile AKP’li belediyelerin kişi başına düşen gelirini aşmaktadırlar” bilgisine yer veriliyor.

CHP’nin yoksullukla kararlılıkla mücadele ve kamu faydası vurgularıyla hükümetin neoliberal siyasetlerine sıkı sıkıya bağlı olmadığını göstermekte olduğuna işaret edilirken, “Demokratik dönüşüm, yolsuzlukla mücadele ve kamu ihalelerinde şeffaflık vtleri, Türk iş ve finans dünyasının bu partiye yönelmesi fırsatını yaratıyor” görüşü aktarılıyor.

“İmamoğlu umut vt eden aday”

Raporda yerel seçimlerde ikinci sefer seçilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu için de değişik değerlendirmelere yer veriliyor.

İmamoğlu’nun şimdiden Türk ve yabancı medyada diğer Türk muhalif siyasetçilerden daha fazla ilgi gördüğüne dikkat çekilirken, “İmamoğlu’nun zaferi hiç elbet önümüzdeki yıllarda Erdoğan’ın en güçlü rakibi ve bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde umut vt eden bir aday olarak konumunu sağlamlaştırdı” sözleri kaydediliyor.

İmamoğlu’nun siyasi yasak ve üç yıldan yedi yıla kadar hapis istemiyle yargılandığı davaya işaret edilen raporda, “Bu yargılamanın siyasi gayeli olduğu açıktır. Seçimin galibi İmamoğlu’nun mahkûm edilmesi, kendisi ve partisi CHP ile dayanışmaya yol açacaktır. Bu da onu siyasi olarak güçlendirecektir” görüşü aktarılıyor.

CHP’li belediyeler iş birliği için yeni imkan kapısını aralıyor

SWP raporunda Almanya ile Türkiye veya Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasındaki münasebetlerde bir ilerleme kaydedilebilmesinin lakin Türkiye’deki merkezi hükümetin mevcut otoriter çizgisinden uzaklaşması ve Kıbrıs konusunda daha yapan adımlar atmasıyla mümkün olabileceğini vurgu yapılırken, “Almanya ve Türkiye arasındaki alakaların canlandırılması artık öncelikle ekonomik bağlar ve belediyeler düzeyinde iş birliği yoluyla mümkün görünmektedir” sözleri yer alıyor.

CHP’nin artık daha fazla belediyeyi yönettiği bu sayede de Alman ve Türk kentleri ve belediyeleri arasında yeni iş birliği imkanları için alan açıldığı vurgulanırken, “Halihazırda 80’in üzerinde Türk-Alman kardeş il programı bulunmaktadır. Kardeş il uygulaması yalnızca toplumlar arasındaki bağları güçlendirmekle kalmıyor; vakitte çevre muhafaza, sürdürülebilir kentsel gelişim, dijitalleşme, marjinalleşmiş kümelerin ve mültecilerin korunması ve gençlerin katılımıi bahislerde belediyeler arası iş birliği ve tecrübe alışverişi için de alan yaratıyor” deniliyor.

“Almanya CHP’li belediyelere mali destek sağlayabilir”

Erdoğan’ın yerel seçimlerden önce seçmenlere “Oy yoksa hizmet yok” sözleriyle muhalefetin kazandığı belediyelere merkezi hükümetin destek sağlamayacağı bildirisinin anımsatıldığı SWP raporunda, şu dikkat cazip tabirlere yer alıyor:

“Bu yolla CHP idaresindeki İstanbul belediyesinin iç borçlanmasını imkânsız hale getirmişti. Bu nedenle örneğin raylı ulaşım ağı daha fazla genişletilemedi. İşte bu noktada Almanya, raylı ulaşımın genişletilmesi ve dijitalleşme gibi altyapı ve iklim projeleri için belediyelere mali destek sağlayarak devreye girebilir.”