DİSK-AR: Bir yılda kira ve eğitimde yüzde 121 artış!

Türkiye Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) TÜİK’in açıkladığı Ağustos 2024 enflasyon oranıyla, son bir yılda kiraların yüzde 121, eğitimin yüzde 121, konut masraflarının yüzde 100 artmasına ilişkin rapor yayımladı. “Enflasyonda mızrak çuvala sığmıyor!” başlığıyla yayımlanan raporda, “2024 Ağustos döneminde en yüksek fiyat artışı yıllık yüzde 120,81 ile eğitim oldu. İkinci en yüksek fiyat artışının görüldüğü harcama grubu yıllık yüzde 101,49 artışla konut olurken üçüncü harcama grubu ise yüzde 67,70 ile lokanta ve oteller oldu” bilgileri paylaşıldı.

“Şehir gazı ve doğalgazdaki bir yıllık artış yüzde 7,8 milyon oldu”
“TÜİK’in 2024 Ağustos döneminde ortalama resmi enflasyonu yüzde 52 oranında açıklamasına karşılık enflasyona esas ana grup ve alt grup unsurlarının 89’undaki artış, ortalama enflasyonun üzerinde gerçekleşti” tabirlerine yer verilen raporda, “Son bir yılda en yüksek artış görülen grup il gazı ve doğalgaz oldu. Genel seçimler öncesi bir seçim çalışması olarak Hükümet’in doğalgaz faturalarını sıfırlaması sonrası TÜİK’in doğalgaz fiyatını “sıfır” olarak hesaplaması sebebiyle il gazı ve doğalgazdaki bir yıllık artış yüzde 7,8 milyon oldu” denildi.

En yüksek artışın görüldüğü ilk beş grup
Raporda, “Şehir gazı ve doğalgazdaki devasa artış sonrası, bir yılda en yüksek artışın görüldüğü ilk 5 grup artış yüzde 495,8 ile gaz, yüzde 227,4 ile üniversite eğitimi, yüzde 143,1 ile konut sigortası, yüzde 127,3 ile elektrik, gaz ve diğer yakıtlar ve yüzde 121,3 ile kiracı tarafından ödenen gerçek kira oldu” bilgileri paylaşıldı.

Mahkeme kararını yerine getirmek zorundalar
“TÜİK madde fiyat listesini Haziran 2022’den bu yana açıklamadığı için ürün ve hizmet bazında ortalama fiyatlar tam olarak bilinmiyor” sözlerine yer veren DİSK-AR, “TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya karşın yargı kararını uygulamayı reddetti. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi görülemiyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığın hukuksuz sürece koymama kararı, TÜİK’in madde sepeti ve ortalama madde fiyatlarına ilişkin bilgi setini açıklama yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumları keyfi olarak hareket edemez. TÜİK’in yöneticileri Anayasa ve yasalar gereği mahkeme kararlarını gecikmesizin yerine getirmek zorundadırlar” dedi. Raporun devamında şu bilgilere yer verildi: “TÜİK, Ağustos 2024 döneminde besin enflasyonunu yüzde 44,8 olarak açıkladı Lakin bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan epeyce uzak bir oran.

DİSK-AR’ın  TÜİK bilgilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre emeklilerde besin enflasyonu yüzde 61,9 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun besin enflasyonu yüzde  50,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 62,7 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 79,7 olarak gerçekleşti.”

“Gelir kümelerine göre enflasyon farklılaşması açıklanmalıdır”
DİSK-AR açıklamanın devamında, “Gıda enflasyonunda olduğu gibi resmi ortalama enflasyon oranları da düşük gelirlilerin, işçilerin günlük ömürde karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Uluslararası alanda Avrupa, ABD, Almanya ve Japonya Merkez Bankaları gibi çeşitli kuruluşlar tarafından hissedilen/algılanan ve beklenen tüketici enflasyonu düzenli olarak yayımlanıyor. Lakin TÜİK, aylık Tüketici Eğilim Anketi gerçekleştirmesine karşın, bunun çıktısı olan “hissedilen/algılanan enflasyon”u açıklamıyor. TÜİK, uluslararası kuruluşların yaptığıi halkın hissettiği/algıladığı enflasyon oranı ve beklenen enflasyonu da elinde hazır bulunan bilgileri işleyerek yeni bir data olarak yayımlamalıdır. TÜİK ayrıyeten gelir kümelerine göre enflasyon farklılaşmasını da açıklamalıdır” talebinde bulundu. “TÜFE ve besin fiyatları endeksi artmaya devam ediyor” sözlerine dikkat çekilen açıklamada, “2005 Ağustos’ta 117 olan TÜFE endeksi, Ağustos 2024’te 2.453’e yükseldi.

2005 Ağustos’ta 108 olan besin fiyatları endeksi ise 2024 Ağustos’ta 3374’e yükseldi. Ağustos 2005’te yüzde 7,9 olan yıllık enflasyon oranı Ağustos 2024’te yüzde 51,9 oldu. 2005’te yüzde 3,5 olan yıllık besin enflasyonu ise Ağustos 2024’te yüzde 44,8’e yükseldi” sözlerine yer verildi. DİSK-AR’ın rapor ve beraberinde yayımladığı açıklamalar şu sözlerle sonlandı: “Dar gelirlilerin ve emeklilerin besin enflasyonu hesabı TÜİK dataları kullanılarak hesaplanmaktadır. Gelir kümelerine göre besin enflasyonu hesaplaması TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hane halkı tüketim harcamasının cinslerine göre dağılımı (2023) bilgileri ile ana harcama kümelerine göre TÜFE dataları esas alınarak yapılmaktadır. DİSK-AR’ın bu çalışması farklı bir fiyat derleme çalışmaması olmayıp TÜİK’in bu iki verisinden hareketle gelir gruplarının ve emeklilerin besin harcaması tartısına göre besin enflasyonun yeniden hesaplamaktadır.”