İliç faciasında bilirkişi raporu çıktı: Denetim yapılmamış, dokuz işçiyi yutan çatlaklar umursanmamış; Genel Müdür ‘kusursuz’, mühendisler ‘kusurlu’ bulundu

Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat tarihinde yaşanan ve 9 kişinin toprağın altında kaldığı maden faciasına yönelik hazırlanan eksper raporunda, gözaltına alındıktan 6 st sonra serbest bırakılan Anagold Türkiye Müdürü Cengiz Yalçın Demirci’nin de aralarında olduğu yetkililer hakkında “kusursuz” tespiti yapılırken, madende görevli mühendisler “kusurlu” bulundu. Raporda, Demirci hakkında finans ile ilgili işlerin bildirilmesi ve uyumu görevi olduğu lakin teknik olarak yetkisinin bulunmadığı tespiti yapılarak bu nedenle kusurunun olmadığı vurgulandı. Bunun yanı sıra, aralarında tutuklanan Kanadalı yetkili Iain Ronald Guille ve mühendislerin olduğu 9 kişi hakkında “kusurlu” denildi. Ayrıyeten raporda, ana yürütücü olan Anagold Madencilik “Kasten ya da taksirle çevreyi kirletme suçu”ndan asli kusurlu bulunurken, alt patronlar Çiftay A.Ş., Kar-Sa A.Ş., Asil Çöpler A.Ş. ve Asil Keklik A.Ş. hakkında “kusursuz” denildi.

Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat tarihinde yaşanan ve 9 kişinin 10 milyon metreküp toprağın altında kaldığı maden faciası sonrasında arama kurtarma çalışmaları devam ediyor. Kazanın akabinde 9 kişi tutuklanırken, aralarında Anagold Madencilik Türkiye Müdürü Demirci’nin de olduğu 3 kişi serbest bırakıldı. Yaşanan kazanın akabinde İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından talep edilen eksper raporu soruşturma belgesine girdi.

Anagold Türkiye Müdürü kusurlu bulunmadı

Bilirkişi raporunda, 18 Şubat’ta gözaltına alınan fakat uzman raporunun tamamlanmadığı gerekçesiyle 6 st sonra yurt dışı yasağı ve adli denetim koşuluyla serbest bırakılan Anagold Türkiye Müdürü Demirci hakkında, “Anagold Madencilik A. Ş’ye ait finansla ile ilgili işlerde üst merciler, SSR üst yöneticiler ve Çalık Holding üst yöneticilerine bildirilmesi ve bununla ilgili uyumu sağladığı, teknik olarak yetkisinin olmadığı tespit edilmiş olup meydana gelen kaza olayında kusurunun olmadığı…” tabirlerine yer verildi.

“Iain Ronald Guille gerekli tedbirleri almadı”

Bilirkişi raporunda, Kanadalı şirketin yetkilisi olan Iain Ronald Guille’in alt patronlar olan Çiftay A.Ş., Kar-Sa A.Ş., Asil Çöpler A.Ş., Asil Keklikler şirketlerini gereğince kontrol ve nezarete tabi tutmadığı tespit edildi. Guille’in maden sahasında en yetkili kişi olarak meydan gelen çatlakların büyük risk olduğu oluşturduğunu bilmesine karşın bunlar için gerekli tedbirlerin almadığı belirtilen raporda, yığın yapılmış liç alanındaki oluşan riskleri ön görmesi gerekirken bunu göz gerisi ettiği vurgulandı. Raporda, yığın liç kısmındaki radar sistemleri ve jeoteknik ekibinin de işçi eksikliği gidermek konusunda yetkili biri olarak gerekli önlemleri almadığı dile getirilen Guille, çalışanların bu alanda kesinlikle olmaması konusunu göz arkası ettiği, patron vekili olarak yığın liçinde oluşan çatlaklar konusunda geniş manada doğmuş ve doğabilecek tüm tehlikeleri önlemediği, iş yerinde tam manası ile geniş bir denetim sistemi kurdurmadığının gerekçesiyle asli kusurlu bulundu.

“Operasyon yöneticileri takip ve ihtar sistemleri eksiklerini gidermedi”

Raporda, Operasyon Yöneticisi Kenan Özdemir ve Operasyon Yöneticisi Vekili Abdülkadir Cansız, daima takip ve ikaz sistemlerinin eksikliklerini gidermedikleri, denetleme yaptırmadıkları ve yığın liçi dolgu dizaynda belirtilen kriterlere göre dolgu imalatının yapılıp yapılmadığı konusunda gerekli nezaret ve kontrol düzeneği kurdurmadığı gerekçesiyle asli kusurlu bulundu.

Maden Müdürü Vekili, işi durdurmadığı gerekçesiyle asli kusurlu bulundu

Jeoloji Yüksek Mühendisi ve Maden Müdürü Vekili İzzet Tekin de, yığın liçi sahasında meydana gelen çatlaklar konusunda manganez ocağının liç alanına yakınlığını bildiği halde günlük yapılan patlama işlerini devam ettirdiği, yığın liçinde açılmalardan ötürü kayma tehlike riskine karşı işi durdurmadığı sebebiyle meydana gelen göçük olayında asli kusurlu bulundu.

“Jeoteknik Mühendisi kâfi bilgi vermedi”

Jeoteknik Mühendisi, Ali İstek Kalender ,çatlakların liç bölgesinde fizikî tehlike oluşturacağını bilmesine karşın çalışanların korunması için yeteri kadar bilgi vermediği, çatlakların fizikî olarak tehlike oluşturacağı konusunu göz arkası ettiği ve gerekli önlemleri hiçe sayması ile kazanın oluşumuna sebebiyet verdiği gerekçesiyle asli kusurlu bulundu.

Proses Oksit Müdürü Hüseyin Üstündağ da, çatlakların artması ile büyük risk oluşturacağını bilmesine karşın liç yığın altında bulunan yolun kapatılması talimatını vermediği, çatlakları bilmesine karşın solüsyon verilmesine müsde ettiği gerekçesiyle maden kazasında asli kusurlu bulundu.

“Çatlaklara karşın solüsyon verdi”

Bunun yanı sıra, Oksit Operasyon Başmühendisi Murat Bayraktar, çatlaklar konusunda uyarılmasına karşın solüsyon vererek alanı sıvılaştırdığı, suya doygun taban kesimde sıvılaşmanın tesiriyle akmaya başlamasına sebep olduğu, toplam şev yüksekliğinin 257 metre olarak çok riskli olmasını bilmesine karşın bunu göz arkası ederek çalışanların can güvenliklerini tehlikeye attığı sebebiyle asli kusurlu bulundu.

“Çatlaklara karşın işlere devam etti”

Bilirkişi raporunda, Oksit Operasyon Mühendisi Şenol Demir de, meydana gelen çatlaklar konusunda gerekli ikazlar yapılmasına karşın bunları dikkate almadığı, üretim mühendisi olarak yığınlarda çatlakların oluşmaması ve/veya akmaması için sahada imalat aşamasında kâfi planlamanın eksik olduğu ve bu çatlakların akmalara yol açacağını ehil biri olarak bilmesine karşın bu işlere devam ettiği ve alanı inançlı hale getirmediği tespit edilerek asli kusurlu bulundu.

Raporda, Oksit Operasyon Asistan Mühendisi, Kn Murat AKPOLAT da çatlaklarını üst amirlerine bildirmesine karşın, çalışanların bulundukları alandan asli kusurlu olarak tespit edildi.

Bunların yanı sıra, uzman raporunda, Süpervizör olan Soysal Doğan tali kusurlu bulunurken, Maden Müdürü Özgür Kaya, Maden Yeni Müdürü Mehmet Türk, Oksit Operasyon Asistan Mühendisi Elif Reyhan, İş Güvenliği Müdürü Selçuk Çiftçi, İş Güvenliği Uzmanı Gizem Gazcı kusursuz bulundu.

Anagold Madencilik “asli kusurlu” bulundu

Hazırlanan uzman raporunda, ana yüklenici firma olan Anagold Madencilik, yığın liç alanından kayan solüsyon içerikli toprağın hiçbir tedbir alınmadığı ve kirletilmeye açık olan kuru dere yatağına akması ile, toprağın kayması esnasında oluşan gaz ile hava kirliliğine yol açtığı, daha önce hiçbir tedbir alınmamış/alınamamış olan sabırlı deresine akması ile toprak kirliliğine ve vakitte yüzeysel ve yeraltı suyu kirliliğine yol açacak olması, mevzuata aykırı hareket etmesi ve vermiş olduğu thhütlere uymadığı gerekçesiyle, “Kasten ya da taksirle çevreyi kirletme suçu”ndan asli kusurlu bulundu.

Alt patronlar kusursuz bulundu

Alt patronlar Çiftay A.Ş. Kar-Sa A.Ş, Asil Çöpler A.Ş ve Asil Keklik A.Ş. hakkında ise “kusursuz” tespiti yapıldı.