Metin Uca’yı ölüme götüren “şah damarı tıkanması” nedir?

Şah damarının her ikisinin de tıkalı olması nedeniyle hastaneye kaldırılan gazeteci-yazar ve sunucu Metin Uca, önlem maksatlı entübe edilmesi sonrasında hayatını kaybetti.

Şah damarı tıkanıklığı neden olur?

Kalbi kanlandıran koroner arterlerde olduğu şah damarlarının iç kısmında da ateroskleroz denilen damar sertliği durumu görülebilir. Sağlıklı bir atardamarın duvarı, esnek ve pürüzsüz bir yapıya sahiptir. Yüksek kolesterol seviyeleri, obezite, sigara kullanımı gibi kimi olumsuz faktörlerinin tesiriyle şah damarı duvarında yağlı maddeler, kolesterol atıkları, kireç kalıntıları ziyanlı maddeler birikmeye başlar.

Bu hususların birikmesi sonucunda, damarın duvarında aterosklerotik plak denilen kalın bir kireç katmanı meydana gelir. Bu durum şah damarında esneklik kaybı, darlık yahut tıkanıklıkla sonuçlar. Darlık nedeniyle beyne giden kan akımında azalma meydana gelir.

Kan akımı kritik seviyenin altına inerse beynin oksijenlenmesi ve beslenmesi etkilenir. Şah damarlarda meydana gelen darlık vaktinde ve uygun şekilde tedavi edilmezse tam bir tıkanıklığa sebep olarak kalıcı inmeye ve beyin hasarına yol açabilir. Şah damarı darlığı, inme riskinde çok önemli oranda artışa neden olur.

Şah damarı tıkanıklığının belirtileri nelerdir?

Şah damarındaki darlık muhakkak bir düzeye gelmeden önce hastalarda herhangi bir belirti vermez. Darlık kritik düzeye geldiğinde ise aterosklerotik plak bölgesinde oluşan pıhtılara bağlı olarak inme ve kimi belirtiler ortaya çıkmaya başlar.

Bu belirtilerin kısa sürede ortadan kalkması ile karakterize bu duruma süreksiz iskemik atak ismi verilir. Halk arasında da bu durum süreksiz felç olarak kıymetlendirilir. Yalnızca birkaç dakika ya da st sürer ve sonra kaybolur.

Şah damarı tıkanıklığını oluşturan faktörler

Karotid arter hastalığı için risk faktörleri, ateroskleroz oluşumunu artıran etkenlerledir. Bu faktörlerden en kıymetlileri;

• İleri yaş
• Sigara kullanımı
• Hipertansiyon
• Kan lipit ve kolesterol seviyelerinde yükseklik
• Şeker hastalığı
• Aşırı kilolu olmak
• Sedanter hayat tarzı
• Ailede ateroskleroz, koroner arter hastalığı ya da karotis arter hastalığı hikayesi.