İstanbul
Hafif Yağmurlu
11°C
İstanbul
11°C
Hafif Yağmurlu
Cuma Açık
13°C
Cumartesi Az Bulutlu
16°C
Pazar Çok Bulutlu
16°C
Pazartesi Çok Bulutlu
20°C
enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
37,8996 EURO
41,6595 ALTIN
3.719,69 BIST
9.860,29 Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Ukrayna ve ABD arasındaki maden anlaşmasının imzaya yakın olduğu açıklandı
Ukrayna ve ABD arasındaki maden muahedesinin imzaya yakın olduğu açıklandı
Ukrayna Başbakan Yardımcısı, Kiev ve Washington’ın ABD’nin Ukrayna’nın madenlerine erişimini öngören mutabakatın imzalanmaya yakın olduğunu söyledi.
Avrupa ve Avrupa-Atlantik Entegrasyonu’ndan sorumlu Başbakan Yardımcısı Olga Ştefanişina X hesabınan yaptığı açıklamada “müzakerelerin çok yapan olduğunu ve neredeyse tüm çok önemli detayın sonuçlandırıldığını belirtti.
Başbakan Yardımcısı ayrıyeten “bunu süratle tamamlayıp imzaya geçmeye bağlıyız” diye de ekledi.
Ukrayna, ABD idaresinden muahedeyi imzalaması için baskı görüyordu ve ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy arasında giderek büyüyen uyuşmazlığın merkezindeydi.
Zelenskiy, muahedeyi ilk olarak Trump’a geçen Eylül’de sunduğu “zafer planına” dahil etmişti.
Fikir, devrin başkan adayına ABD’nin Ukrayna’yı desteklemeye devam etmesi için somut bir neden vermekti.
Zelenskiy, daha önce ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’nın yeraltı kaynaklarından 500 milyar dolarlık kısmına erişim talebini “devletimizi satmayacağız” diyerek reddetmişti.
Ukrayna ender toprak elementleri bakımından hayli varlıklı bir ülke, lakin bu kaynakların büyük kısmı Rus güçlerin denetimindeki bölgelerde.
Trump, Ukrayna’nın bu kaynakları maddi ve askeri dayanağa karşılık ABD’ye vermesi gerektiğini söylüyor.
Zelenski ise “Bu önemli bir diyalog değil” diye konuşmuş ve “Devletimizi satamam” tabirlerini kullamıştı.
Trump’ın teklifi, bu kaynakların ABD açısından kıymetini gözler önüne serdi.
Peki az toprak elementleri ne işe yarıyor ve ABD için ne manaya geliyor?
Nadir toprak elementleri nedir?
“Nadir toprak elementleri”, çağdaş teknoloji ve endüstride yaygın olarak kullanılan ve aynı kimyasal özelliklere sahip 17 elemente verilen isim.
Akıllı telefon, bilgisayar, tıbbi aygıtlar ve ürünlerin üretiminde kritik rol oynayan elementler şunlar:
Skandiyum (Sc), İtriyum (Y), Lantan (La), Seryum (Ce), Praseodim (Pr), Neodimyum (Nd), Prometyum (Pm), Samaryum (Sm), Evropiyum (Eu), Gadolinyum (Gd), Terbiyum (Tb), Diprosyum (Dy), Holmiyum (Ho), Erbiyum (Er), Tulyum (Tm), Terbiyum (Tb), Lutesyum (Lu).
“Nadir” olmalarının sebebi, saf formlarında hayli nadir bulunmaları. Dünyanın farklı yerlerinde bu elementlerin yatakları mevcut.
Ancak az toprak elementleri genelde Toryum ve Uranyum radyoaktif elementlerle birlikte bulunuyor.
Ayrıştırılmaları için birçok toksik kimyasal kullanılıyor, bu da çıkarma sürecini bazen zor ve pahalı hale getirebiliyor.
Ukrayna’da hangi ‘nadir toprak elementleri’ var?
Ukrayna, Avrupa Birliği’nin (AB) “kritik hammadde” olarak nitelendirdiği 30 unsurun 21’ini barındırıyor.
Bunlar dünyadaki rezervlerinin yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor.
Bu elementlerin olduğu bölgelerin çoğu Urkayna Kristal Kalkanı’nın güneyinde, çoğunlukla Azak Denizi’nin altında bulunuyor.
Bu bölgelerin çoğu şimdi Rus işgali altında.
Ancak Kiev, Vinnitsiya ve Jitomir bölgelerinde de gelecek vadeden projeler bulunuyor.
Uzmanlara göre bu bölgelerde gelecek vadeden yüzlerce coğrafik nesne tespit edildi. Bunların bir kısmı, geliştirilmeleri ekonomik olarak uygun bulunduğu takdirde element yatakları haline getirilebilir.
Londra Merkezli Benchmark Mineral Intelligence şirketinin Batarya Hammaddeleri Bölüm Başkanı Adam Webb, “Ortaya atılan iddialar varsayımdan ibaret” diyor ve ekliyor:
“Bu mineral yataklarının ekonomik kaynak haline gelmesi için yapılması gereken daha çok iş var.”
Forbes Ukraine mecmuasına göre Ukrayna’nın diğer çok önemli mineral kaynaklarının yaklaşık yüzde 70’i Donetsk, Dnipropetrovsk ve Luhansk bölgelerinde bulunuyor.
Bu bölgeler de büyük oranda işgal altında.
Ukrayna’da ender toprak elementleri haricinde Lityum kritik mineraller ismi verilen kaynaklar da bulunuyor.
Ukrayna hükümetine göre ülkede 450 bin ton lityum var. Bunlar şu an çıkartılmıyor, fakat çıkartılması planlanıyor.
Rusya’nın en az iki Lityum madenini işgal ettiği biliniyor: bunlardan biri Donetsk bölgesindeki Şevçenkivske’de, başkasıysa Berdyansk bölgesindeki Kruta Balka’da.
Kirovograd bölgesindeki Lityum yataklarıysa hala Ukrayna denetiminde.
Trump neden bu madenleri istiyor?
ABD’nin ender element ve kritik mineral üretimini denetim etmek istemesinin gerisinde bunların global tedarikinde başı çeken Çin ile rekabet geliyor.
Geçtiğimiz yıllarda Çin ender toprak minerallerinin çıkartılması ve işlenmesinde lider haline geldi. Ülke, global üretim kapasitesinin %60 ila 70’ini, sürece kapasitesininse yüzde 90’ını elinde tutuyor.
ABD’nin bu mevzuda Çin’e olan bağımlılığı Trump idaresinde ulusal güvenlik ve ekonomik tasalara yol açıyor.
Bu elementler, elektrikli araçlardan askeri teçhizata kadar gelişmiş teknolojilerin üretiminde giderek daha da çok önemli rol oynuyor.
Yorumlar