Altensis/Ilıcalı: Kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman gereksinimi var

“Yeşil dönüşümde istenilen noktada değiliz”

Yeşil dönüşüm konusunda Türkiye’nin istenen düzeyde olmadığını belirten Ilıcalı “Yeşil dönüşüm aslında bütün dünyanın gündeminde. Bu bahiste aslında tüm dünya geç kaldıTürkiye’ye geldiğimizde bilhassa gayrimenkul dalının birçok sorunu var. Aslında iklim krizinin çok önemli oyuncularından biri gayrimenkul sektörü, gayrimenkul sektörü tüm dünyadaki karbon emisyonlarının %40’ından sorumlu bir dal. O yüzden bu bölümün yeşil dönüşümünün düzgün yapılması hem ekonomik manada hem de ömür kalitesini etkilemesi manasında çok önemli. Türkiye bu mevzuda istenilen düzeyde değil. Şu ana kadar tüm Türkiye genelinde adımlar atıldı,mevzuatlar çıktı ama mlesef istenilen noktaya geldik diyemeyiz.” tabirini kullandı.

Yeşil dönüşümde maliyetler

Yeşil dönüşümün birçok finansman düzeneği oluştuğunu kaydeden Ilıcalı “Siz şimdi hangi kesimde olursa olsun yeşil dönüşüme yatırım yapıyorsanız finansman bulmanız çok kolay. Türkiye’de de yabancı kuruluşların birçok finansman takviyeleri var, keza Avrupa Birliği’nin birçok finansman takviyeleri de var. İlgili kamu kurumlarının üzerinden bakanlıklar üzerinden proje özelinde yansıyan birçok kredi ve finansman düzeneği var. Bizim de projelerimiz için bunları takip ediyoruz. ama bu finansmanlar kâfi değil zira çok önemli dallardan ve dönüşümün kolay olmadığı kesimlerden bahsediyoruz.

Kamu binalarının öncelikli olarak dönüşümü, zelzele riski ve enerji verimliliği için bir finansman sistemi var yaklaşık 250 milyon dolar, tekrar yeşil sanayi dönüşümü var Sanayi Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından yönetilen ve 450 milyon dolar civarında bir finansman düzeneği var, Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının yeşil dönüşümünü desteklemek için. Bizim projelerde de yaklaşık bir 5-10 milyon dolarlık bir teşvik ve finansman düzeneği kullanıldı bu güne kadar.

Özel kesim rekabetçi kalabilmek için ihracatçılarımız bilhassa bu mevzuyu öteleyemiyorlar. Aslında öteleyemezler zira bu karbon konusu kapıya dayandı artık”dedi.

Türkiye için yeşil ve kentsel dönüşümün kıymetine dikkat çeken Ilıcalı kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman ihtiyacı olduğunu söyledi.

Ilıcalı “Şimdi İstanbul’u bekleyen önemli bir zelzele riski var. Buna yönelikte gerek Bakanlığın gerek İBB’nin açıklamalarına göre yaklaşık 1.3 milyon bağımsız kısmın hemen dönüştürülmesi lazım. Burada 200 bin binanın mümkün bir Marmara zelzelesinde kullanılamaz hale geleceği, yaklaşık 5 milyon kişinin etkilenebileceğinden bahsediliyor. Günün sonunda çok önemli bir sorunun bizi beklediği aşikar. Tabi burada kentsel dönüşüm önemli, kentsel dönüşüm tabi finansman gerektiren çok büyük sayıları konuştuğumuz bir kesim, 500 milyar doların üzerinde bir finansman ihtiyacı var ve bu 1 trilyona kadar çıkabilecek. 1 trilyon dolara varabilecek bir finansman gereksiniminden bahsediliyor.

”İstanbul özelinde yüzde 15-20 oranında kentsel dönüşüm gerçekleştirdik”

Şu anda İstanbul özelinde 2012’den bu yana %15-20 arasında bir kentsel dönüşüm gerçekleştirdik, bu tabi çok yetersiz. Yalnızca zelzele de değil, sürdürülebilir kentler de kurmak önemli. Biz bu kentsel dönüşüm fırsatını yeşil dönüşüm için de kullanırsak bu trafik, yeşil, enerji ve suyla ilgili problemlerimize da yanıt vermiş olacak. Türkiye genelinde yaklaşık 7 milyon konutun dönüştürülmesi ve bunun enerji verimliliği ve yeşil bina kriterlerine göre yapılması durumunda %50’ye varan bir enerji tasarrufuna ulaşabiliriz. Bu da yaklaşık 500 milyar dolarlık bir tasarruf potansiyeli bize sunuyor. Cari açığımız geçen sene yaklaşık 45 milyar dolar civarındaydı o yüzden yeşil dönüşüm konusu önemli.” dedi.

Konut kredisi manasında badireler olduğunu belirten Ilıcalı, hem krediye ulaşımın, hem de faiz oranlarının istenilen düzeylerde olmadığını dile getirdi. Ilıcalı “Biz bir sarsıntı ülkesi olmasaydık bu tahminen uzun vakte yayılabilirdi. Bizim kentsel dönüşümün yavaşlaması ya da durması bir lüksümüz yok. Bu bir hayati durum sahiden bir acil durum. Hem Kamu hem de Özel Dalın elini taşın altına koyup bunu yapması gerekiyor.” diye konuştu.

“Gayrimenkulde fiyat artışları barınma sorunu haline geliyor“

Gayrimenkul fiyatlarında artışın toplumsal sorun haline geldiğini kaydeden Ilıcalı şunları söyledi;”Bu aslında herkesin kanayan yarası, Kamu’nun bir şekilde bunu regüle etmesi gerekiyor. Tabiki yenilenen bir bina bilhassa de il içinde çok iyi bir lokasyonda olabiliyor ve tabiki bir değer artışı olacakfakat bu değer artışları enflasyonun da getirmiş olduğu birtakım suistimaller de var zira fiyatlamadaki algı da bozuluyor. Bu değer artışları barınma problemine dönmeye yüz tutarsa ki o denli, bu artık toplumsal bir sorun haline geliyor. Bu bir serbest piyasa ya da ticaretin ötesinde müdahale edilmesi gereken ve regüle edilmesi gereken bir husus haline geliyor. Burada herkesin elini taşın altına koyup, feragat edip bu mevzunun toplumun kazanacağı bir süreç haline gelmesi gerekiyor.”

Ilıcalı sınırda karbon düzenleme sistemine dair ise “Şimdi 2026’dan itibaren bunla ilgili yaptırımlar, vergiler uygulanmaya başlayacak. Avrupa Birliği’nin ihracatçı ülkelere karbon emisyonu mevzusuyla ilgili AB sonlarına uyması ve karbon yoğunluğunun belli bir düzeye inmesi için koyduğu bir düzenleme. Şayet sizin ülkenizde karbon ile ilgili bir düzenek yoksa ve bu hudutların üzerindeyseniz bir takım vergilere maruz kalacaksınız. Demir-Çelik, çimento ve alüminyum sektörü bizim üç çok önemli Avrupa’ya en çok ihracat yaptığımız dallar. Şayet bir şey yapılmazsa bu kesimlerde yıllık 3.4 milyar euro’luk bir ek maliyet ortaya çıkması öngörülüyor. Bu da tabi rekabetçilik açısından çok önemli bir husus, o yüzden bizim Türkiye olarak ve acil olarak bir karbon sistemi kurmamız gerekiyor şayet bu vergileri ödemek istemiyorsak. Bu kalemler inşt endüstriyi de etkilediği için herhangi bir ek vergide gayrimenkulde de fiyatları artıracaktır.” değerlendirmesini yaptı.