Ertuğrul Özkök: Antakya’da 2000 yıl arayla ayakta kalan iki duvarın sırrı

Yalnızca gelen birtakım heyetler kalıyor otelde… Eski günlere daha hayli vaktimiz var. ama bina ayakta, biz de ayaktayız” dedi. 24 st boyunca otelde çalışanları gözlemledim. Hemen hepsinin yüzünde beşere huzur ve umut veren bir optimistlik var.

Bir kat görevlisinin bir tebessümle verdiği umut
Kaldığım odanın kat görevlilerinden biriyle konuşuyorum. Adı Nebiha Esin… Güleryüzlü bir genç kadın. Hani şu işini güler yüzlü ve severek yapan insanlardan biri. “Çok acı günler geçirdik ama altından kalkacağız inşallah” diyor. Antakya’da konuştuğum insanların birçoklarında bu havayı gördüm. İnanın 24 st boyunca sık sık ağladım.

Kızı yanında ölen bir otel çalışanın hikâyesi
Çalışan bayan işçisinden biri sarsıntıda kızını kaybetmiş. Bir kızının da ayağı kesilmiş. Otelin CEO’su, “Öyle azimle ve umutla çalışıyor ki, emin olun hepimizin motivasyon kaynağı oldu” diyor.

Otelin altındaki müzede bir su künkünün anlattığı hikâye
Otelin altındaki müzeyi ilk kez gezdim. O kalıntıların içinde, arta kalan sokaklarında dolaşmak çok tuhaf bir his. Kim bilir kaç sarsıntı, kaç inanç, kaç insanlık felaketi gördü bu coğrafya… Müzede, o kalıntılardan çıkan eserler de sergileniyor. derhal hepsi çok iyi korunmuş. Beni en çok su künklerinin sergilendiği vitrin etkiledi. Düşünün bu şehirde MS 3-4 yıllarında yapılan bu kamusal forumda bu türlü bir altyapı varmış.

Instagram’da paylaştığım o şahane ışıklı ırmak yok artık
Oradan şehirde dolaşmaya çıkıyorum… Depremden 9 ay önce geldiğimde beni en çok etkileyen yerlerden biri eski Meclis binasının bulunduğu bölgeydi. Nehir masmavi ışıklandırmıştı. Eskişehir eski Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen gelmişti aklıma.

“Burada da bir Porsuk mucizesi yaratılabilir” diye düşünmüştüm. Oradan çektiğim bir gece panoramasını Instagram hesabımdan paylaşmıştım. O gece mavisi mükemmel ışık yok artık. Bölge bir harabeye dönmüş. Biraz ilerideki sokaklarda gördüğüm “Ama başımız ne güzel” yazılı şahane grafittiler silinmiş gitmiş.  Bugün kapkaranlık hale gelen Orta Doğu bölgesinde ışıl ışıl parlıyordu bu kent. Şimdi ağır bir toz bulutu altında. Neşesini kaybetmiş.

İlk izlenimim: 22 ay boyunca buraya bir tek taş konmamış
İlk izlenimim şu oluyor… Depremin üzerinden 22 ay geçti,fakat bu kente çivi bile çakılmamış. Gastronomi çarşısında üç beş baharatçı dükkânı, üç beş lokanta… Bir vakitler rengarenk şemsiyeler altında dolaştığınız sevinçli sokaklar ağır sokaklarının feri sönmüş. Şehirde ilk izlenimim buydu. Meğer bu ilk izlenimim çok yanıltıcıymış. Çünkü öğlenden sonra kenti gezmeye başlayınca farklı şeyler gördüm.

İkinci izlenim: Burası güya dünyanın en büyük şantiyesi
Önce şunu söyleyeyim. Hayatım boyunca hiçbir yerde bu kadar çok inşt vincinin çalıştığını görmedim. Şehrin yeni inşa edilen kısımları adeta bir science fiction filmi… En yüklü çalışmayı TOKİ yapıyor. Ayrılırken şundan emindim. En geç bir yıl içinde Antakya yeniden ve çağdaş biçimde ayağa kalkar. Öğleden sonraki hissiyatım da şudur: Devletimize teşekkür ediyorum.  Verdiğimiz vergiler, yapılan yardımlar en azından burada yerine ulaşıyor. Ayrıca mimari projeleri de hoş.

Cenazelerini mezarlığa gömen insanların kültürü ne olacak?
Tabii herkesin başındaki soru şu. Burası tarihi bir kent. Hristiyanlığın ilk yerleşim yerlerinden. Burası, Müslüman, Hristiyan, Musevi demeden cenazelerinimezarlığa gömen insanların medeniyetinin yükseldiği bir kent. Acaba kentin o tarihi çizgisi korunabilecek mi? Çevremdeki muhalif insanların birçoklarında bu kuşku var. İtiraf etmem gerekirse benim başımda da var. Orada gördüğüm tablo şudur:

Kültür ve Turizm Bakanı’nın fotoğraflı tarihi panolar için verdiği talimat
Tarihi bölgenin etrafı yüksek panolarla çevrilmiş. Panoların üzerinde TOKİ’nin imzası var. Üstüne oradaki tarihi yapıları gösteren fotoğraflar konmuş.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy geldiğinde şu talimatı vermiş: “Bu panoların üzerine fotoğrafını koyduğunuz tarihi binalar aynı bu türlü göründüğü gibi yapılacak. En küçük detayları bile görecek vatandaş. Bir vazo resmi mi koydunuz, proje bittiğinde onunsını da yapılmış olarak göreceğim.” Şehirde ilk restore edilen tarihi bina da Katolik kilisesi olmuş. Şimdi mescitler de tamamlanıyor.

Norm Ender’in “Parla”sı artık Türkiye’nin yeni marşı olmuş
Antakya’ya Saran Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Sadettin Saran’ın davetlisi olarak gittim. Saran Anadolu’nun her yerinde spor salonları yaptırıyor. Burada 26’ncı salonunu açtı. Salonlarının hepsinin ismi Atatürk Spor Salonu oluyor. Hepsinde de çok hoş bir çocuk kalabalığı var. Açılışta bir defa daha gördüm ki, İzmirli sanatçı Norm Ender’in Cumhuriyet’in 100’üncü yıl için bestelediği “Parla” Türkiye’nin yeni “Onuncu Yıl Marşı” olmuş. Bütün merasim boyunca o marş çaldı. Ayrıca Hatay Akademi Senfoni Orkestrası’nın Oda Müziği grubu da küçük bir konser verdi. Orkestrada kızların sayısının daha fazla oluşu da çok hoşuma gitti.

Yeni kuşak valiler devletin değil, Cumhurbaşkanı’nın valileri
Törene Hatay Valisi Mustafa Masatlı da katıldı.

Depremden 20 gün sonra buraya vali tayin edilmiş. Konuştuğum Antakyalılardan aldığım hava, vatandaş valiyi seviyormuş. Çalışkan bir vali olduğu konusunda bir görüş birliği var. Konuşmasında sık sık Cumhurbaşkanı Erdoğan’a atıf yapmasından anlıyorum ki, Güçlendirilmiş Cumhurbaşkanlığı sisteminin yeni kuşak valilerinden biri. Yani artık “devletin valisi” anlayışının yerini “Cumhurbaşkanı’nın valisi” anlayışı almış. Cumhurbaşkanı devleti temsil ettiğine göre, bu da olağan değil mi diye sorabilirsiniz… Ben devletin valisi kavramını ve anlayışını tercih edenlerdenim.

Valinin konuşmasında dikkatimi çeken eksiklik
Konuşmasında zelzele sonrası katkıları için Cumhurbaşkanı’na, özel şirketlere, vatandaşlara, yardın eden öteki ülkelere ve sivil toplum kuruluşlarına teşekkür etti. Ancak dikkat ettim, iki teşekkür konuşmasında da belediyelerden hiç söz etmedi. Oysa hepimiz biliyoruz ki 6 Şubat sabahından itibaren oralara devletten önce belediyeler girdi. Bunlar yalnızca CHP’li belediyeler değildi. AKP’li, MHP’li belediyeler de vardı. Nitekim şehirde gezerken gördüm, Konya ve Bursa belediyeleri hâlâ şehirde çalışıyor. Eminim diğer belediyeler de vardır.