Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankacılık sisteminde Türk lirasının (TL) hissesini artırmaya yönelik adımlarla birlikte sadeleşme kapsamında ihracat kredileri ve firmaların krediye erişimine yönelik uygulama kolaylıkları getirdi.
TCMB’nin Menkul Değer Tesisi Hakkında Bildiride Değişiklik Yapılmasına Dair Bildiri’yi Resmi Gazete’de yayımlanırken, makroihtiyati çerçevede sadeleşme hakkında basın duyurusu da web sitesinde yayınlandı.
Buna göre, firmaların krediye erişimini kolaylaştırmak amacıyla bankalarca kullandırılan krediler için yüzde 30 oranında menkul değer tesis edilmesi uygulaması ile fatura karşılığı kredi uygulaması sona erdirildi. Daha önce ihracat, yatırım ve KOBİ kredilerinde fatura muafiyet sonu 50 bin TL’den 250 bin TL’ye çıkarılmıştı. Yeni kararla hiçbir kredi meblağında fatura kaidesi aranmayacak.
Bankaların TL ticari kredilere referans oranın 1,8 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına göre menkul değer tesisi uygulaması kaldırılacak. Faktoring şirketlerinin faktoring alacaklarına referans oranın 2,7 katının üzerinde uyguladıkları faiz oranına göre menkul değer tesisi uygulaması da sona erdirildi.
İhracat kredilerini desteklemek gayesiyle net ihracatçılık kriterinin hesaplanmasında firmaların yatırım malı ithalatı hesaplamaya dahil edilmeyecek. Böylelikle menkul değer tesisi uygulamasında, yatırım kaynaklı ithalat harcamalarının net ihracatçılığı sonlandırması önlenerek ihracat kredilerine erişim kolaylaşacak. TCMB, daha önce reeskont kredilerine erişimde net ihracatçılık kaidesini yatırım malı ithalatı dahil edilemeyecek şekilde revize etmişti.
Ayrıca, bankalarca satın alınan gerçek kesitin ihraç ettiği menkul bedeller üzerinden yüzde 30 oranında menkul değer tesisi uygulamasına son verildi.
TL mevduatın hissesi artacak
TL’ye geçişlerin hızlandığını gösteren datalar doğrultusunda gerçek şahıslar için daha önce aylık yüzde 2’den yüzde 2,5’e yükseltilen TL hissesi artış maksadı, aylık yüzde 3,5’e çıkarıldı.
Standart TL mevduatın toplam mevduat içindeki hissesini artırmayı amaçlayan TL hissesi artış gayesi, menkul değer uygulamasından çıkarılarak bankaların yabancı para mevduat için tesis ettikleri mecburî karşılıklar üzerinden komisyon alınması uygulamasına eklendi.
Kur korumalı hesapların azaltılmasına yönelik önlemler devam edecek
Sadeleşme adımları kapsamında kur korumalı hesapların yenilenmesi ya da TL’ye geçişine ilişkin menkul değer tesisi uygulaması sonlandırılarak Döviz dönüşümlü kur korumalı hesapların kademeli azaltılması gayesi, komisyon uygulamasında daha aktif bir şekilde yönetilecek. Ayrıyeten, TL’ye geçişin belirlenen amaçtan yüksek olması durumunda, aşan kısım yenileme maksadına sayılacak.
TCMB Para Siyaseti Kurulu, dün tarihli kararında, sadeleşme sürecinin tesir tahlilleri dikkate alınarak kademeli olarak ilerlediğini ve bu kapsamda TL mevduat hissesinin artırılmasına yönelik ek adımlarla mali transfer sisteminin güçlendirilmesine devam edileceğini belirtmişti.
TCMB’nin makroihtiyati çerçevede sadeleşme hakkında basın duyurusunda, kararlara ilişkin teknik ayrıntıların ilgili düzenlemelerde yer alacağı bildirildi.