UEFA, “bozkurt” işaretli gol sevinci için ne karar verebilir, örnekler ne anlatıyor?
Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) Türkiye-Avusturya maçındaki gol sevinci nedeniyle Merih Demiral hakkında soruşturma başlattı. Demiral, attığı ikinci golden sonra bozkurt işareti yapmıştı.
UEFA, soruşturmanın “uygunsuz davranış” argümanıyla başlatıldığını duyuruldu.
Yapılan açıklamada, soruşturmanın UEFA Disiplin Yönetmeliği’nin 31(4) unsuru uyarınca açıldığı belirtildi.
Söz konusu madde futbol alanlarında “siyasi, ideolojik, dini ya da ırksal propaganda içeren her türlü davranışı” yasaklıyor.
UEFA’dan yaplan açıklamada ayrıyeten bu mevzu ile ilgili olarak ilerleyen günlerde daha ayrıntılı bilgi verileceği kaydedildi.
Demiral, Instagram hesabında Avusturya karşısında kaydettiği iki golü ve gol sevinçlerini gösteren bir video paylaştı.
Paylaşımda, “Günaydın Türkiye’m. Ne Mutlu Türküm Diyene” sözlerine yer veren Demiral, görüntünün önizleme görselinde ise bozkurt işareti yaptığı fotoğrafa yer verdi.
Avusturya maçının sonraki günü yapılan basın toplantısında da mevzu federasyon yetkililerine soruldu.
Milli Ekipler İletişim Müdürü Türker Tozar, bu süreçle ilgili sorulara karşılık verilmeyeceğini söyledi.
Tozar, Demiral’ın maç sonu yaptığı açıklamada bozkurt işaretini neden yaptığını açıkladığına işaret etti.
Merih Demiral, müsabaka sonrası yaptığı açıklamada, gol sevincini gösterdiği bozkurt işaretle herhangi bir mesaj vermediğini söylemişti.
Milli futbolcu, “Bir gol sevinci vardı aklımda onu yaptım, Türklükle alakalı. Türk olduğum için çok gurur duyuyorum, o yüzden golden sonra onu iliklerime kadar hissetim. O denli bir şey yapmak istedim, yaptığımdan ötürü çok da mutluyum” demişti.
Türkiye-Avusturya’yı Merih Demiral’ın golleriyle 2-1 mağlup ederek Avrupa Futbol Şampiyonası’nda (EURO 2024) çeyrek finale yükselmiş ve Hollanda’yla eşleşmişti.
Almanya’da bozkurt işareti yasak mı?
Merih Demiral’ın yaptığı işaret Almanya siyasetinde de yankı buldu.
Turnuvaya ev sahipliği yapan Almanya’nın İçişleri Bakanı Nancy Faeser, X hesabında yaptığı paylaşımda, “Türk aşırı sağcıların işaretlerinin bizim stadyumlarımızda yeri yok.” mesajını verdi.
Faeser, paylaşımında “Avrupa Futbol Şampiyonası’nı ırkçılık için bir platform olarak kullanmak kabul edilemez. UEFA’nın olayı araştırmasını ve yaptırımları değerlendirmesini bekliyoruz” sözlerine yer verdi.
Bu işaretin kullanımıyla ilgili Almanya’da bir yasak bulunmuyor. Fakat Avusturya 2019’da bu işaretin kullanımını yasakladı.
Türkiye o periyotta ikili alakalara zarar vereceği gerekçesiyle yasak kararını kınadı.
Benzer örneklerde ne karar verildi?
Almanya’da yapılan turnuvada bir gazetecinin akreditasyonu “milliyetçi siyasi işaret” yaptığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Söz konusu olayda, Kosovalı gazeteci Arlind Sadiku, UEFA’nın kendisini binlerce Sırp taraftarın yakınına yerleştirdiğini savunmuş ve bu taraftarların “Sırbistan’ın kalbi Kosova” tezahüratı yaptığını aktarmıştı.
Sadiku’nun akreditasyonu, bu taraftarlara dönerek “kartal” işareti yapması sonrası iptal edildi.
Benzer bir olay 2018’deki Dünya Kupası’nda da yaşandı.
İsviçre’nin Arnavutluk kökenli oyuncuları Granit Xhaka ve Xherdan Shaqiri, Sırbistan ile oynanan maçta ‘kartal’ işareti yapmıştı.
FIFA, bu hareket karşısında iki oyuncuya para cezası vermekle yetindi.
Türkiye’de yansılar ne oldu?
Türkiye, UEFA’nın kararına tepki gösterdi. Almanya’nın Ankara Büyükelçisi, Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “UEFA tarafından milli futbolcumuz Merih Demiral hakkında disiplin soruşturması açılması kabul edilemez” denildi.
Açıklamada ayrıyeten şu sözler yer aldı:
“Diğer taraftan, Alman Federal Anayasayı Müdafaa Teşkilatının Eylül 2023’te yayımladığı raporda, her bozkurt işareti yapanın aşırı sağcı olarak nitelendirilemeyeceği vurgulanmışken ve ‘bozkurt’ işareti Almanya’da yasaklı bir simge değilken, Sayın Demiral’a Alman makamları tarafından gösterilen yansıların bizatihi kendisinin yabancı düşmanlığı içerdiği değerlendirilmektedir” .
“Bir spor karşılaşmasındaki sevinç kutlaması sırasında, tarihi ve kültürel bir sembolün, hiç kimseyi hedef almayan biçimde kullanılmasına yönelik siyasi hedefli reaksiyonları kınıyoruz.”
Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Demiral’ın bozkurt işareti yaptığı fotoğrafı paylaşarak, “Uzun uzun yazmaya gerek yok” dedi.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik de “Irkçılık ve faşizm arayanların Avrupa’da son vakitlerde farklı ülkelerdeki seçim sonuçlarına odaklanmaları yerinde olacaktır” sözleriyle UEFA’ya tepki gösterdi.
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise soruşturma kararı sonrası UEFA’yı kınadı ve X hesabında, Merih Demiral’ın “bozkurt işaretli” gol sevincinin fotoğrafını paylaştı.
Devlet Bahçeli, X hesabından yaptığı açıklamada, Demiral’ın hareketinin Türkiye içinde ve dışında “pek çok hastalıklı çevreyi” rahatsız ettiğini, gol sevincinin farklı arayış ve açıklamaların mazereti olduğunu belirtti.
Bahçeli soruşturma için, “hem niyetli hem de son günlerde tehlikeli şekilde aralık alan zincirleme provokasyonların bir ara istasyonudur” dedi ve ekledi:
“UEFA’nın başlattığı soruşturmayı kınamakla birlikte alandaki uğraşımızın masa başında heder edilmemesi için herkesin, her insanımızın sağduyulu ve serinkanlı davranması milli bir zarurettir.”